In veel EU-landen (o.a. in Duitsland) werd de verordening over de harmonisatie van zaden kritisch bekeken en uiteindelijk verworpen in de hele EU.
Eigenlijk opgeschort en tot mislukking verklaard, is de EU-zaadverordening sinds 2014 van tafel. De vraag blijft echter of de EU nieuwe wetswijzigingen plant in de richting van uniforme en strengere rassenregelgeving. Aangezien er al een gebrek aan transparantie was bij de eerste Europese zaadverordening, is er mogelijk al een EU-zaadverordening 2.0 in de maak.
Wat was de EU-zaadverordening?
Naast de inhoudelijke doelen moet de nieuwe zaadverordening er vooral voor zorgen dat alleen de EU-verordening in elk land van de EU rechtsgeldig is. Nationale wetten zouden ongeldig zijn geworden en hadden moeten wijken voor EU-vereisten. In wezen zou de nieuwe regelgeving hebben geleid tot een strengere registratie van rassen, wat zou hebben geleid tot meer bureaucratie en duurdere rassengoedkeuringen.
Vooral oude rassen die economisch niet meer van belang zijn, zouden bedreigd zijn. De verplichte registratie van deze rassen zou simpelweg te duur zijn, waardoor het risico bestond dat veel rassen gewoon zouden verdwijnen en er maar een paar moderne rassen zouden worden geteeld. Naast de verarming van de diversiteit aan rassen was er ook de vrees dat grote veredelingsbedrijven als Monsanto of Bayer hun monopoliepositie verder zouden kunnen uitbouwen. Omdat kleine veredelaars de nieuwe hindernissen bij de toelating van rassen nauwelijks hebben kunnen financieren. Hoewel er ook uitzonderingen zouden moeten zijn voor kleine kwekers en hobbytuinders, werden deze soms meer dan vaag geformuleerd.
Europese zaadregelgeving is voorlopig mislukt
Nadat het voorstel voor een nieuwe EU-zaadverordening in mei 2013 was gepubliceerd, regende het kritiek. Naast vele milieuverenigingen, politici en andere niet-gouvernementele organisaties, kwamen ook veel boeren in opstand tegen de nieuwe EU-brede verordening. De campagne tegen de EU-zaadregelgeving voerdeeindelijk fruit. In maart 2014 verwierp het Europees Parlement het voorstel van de Europese Commissie duidelijk met een stemming van 650 tegen 15. Dus de verordening is voorlopig van tafel en de oude juridische situatie blijft bestaan.
In Duitsland bijvoorbeeld wordt het op de markt brengen van nieuwe rassen geregeld door de Duitse Zaadverordening en de Zaadverkeerswet. Zijn deze wetten misschien ook overbodig en moeten de rassentoelatingen überhaupt gecontroleerd worden? We vinden het volkomen terecht om nieuwe rassen te testen. Want naast resistentie, opbrengst en betere aanpassing aan klimaatextremen, moeten nieuwe rassen ook veilig zijn. In een particuliere tuin kan het al snel gebeuren dat een gekweekte pompoen en een sierpompoen elkaar ongemerkt kruisen. De nieuw gecreëerde soort kan dan opnieuw de potentieel dodelijke cucurbitacine produceren. Met een commercieel gekweekte soort kun je er zeker van zijn dat dit toxine niet wordt geproduceerd.
Het v alt nog te bezien of de oude wetten van kracht blijven of dat de Europese Commissie in de nabije toekomst een nieuwe stap zal zetten. We blijven het onderwerp in ieder geval op de voet volgen en houden je op de hoogte.