mulleins, ook wel wolbloemen genoemd, danken hun majestueuze naam aan hun gele bloemen, die in de vorm van een kaars naar boven groeien. We laten je kennismaken met de toorts met zijn talrijke soorten en geven tips voor het kweken in je eigen tuin.
mulleins (Verbascum) met ongeveer 300 soorten vormen een geslacht binnen de helmkruidfamilie (Scrophulariaceae). Het natuurlijke verspreidingsgebied van de majestueuze bloeiende struik strekt zich uit van Midden- en Zuid-Europa tot het Nabije Oosten en Noord-Afrika. Vanwege het slijm dat ze bevatten, worden sommige soorten medicinaal gebruikt om keelpijn en droge hoest te verlichten.
Toorts: bloeiperiode en eigenschappen
toortsen groeien als eenjarige, tweejarige of vaste plant, afhankelijk van het type en de variëteit. De meeste soorten zijn echter tweejarig. De bloeiende vaste planten kenmerken zich door hun rechtopstaande kaarsachtige bloeiwijzen die tot twee meter hoog kunnen worden. In het eerste jaar ontwikkelen tweejarige toortsen basale rozetten van matgroene, fluweelachtige harige bladeren. Pas in het tweede jaar ontwikkelen zich de bloeiwijzen, waarvan de talrijke, aarvormig gerangschikte individuele bloemen bloeien van juni tot augustus. Omdat de veelal gele individuele bloemen niet tegelijk maar geleidelijk opengaan, kun je genieten van een lange bloeiperiode. De individuele bloemen zijn samengesteld uit vijf bloembladen, meestal geel, maar bij sommige soorten of cultivars wit, roze, paars of blauw. De ongelijke bloembladen omringen een cirkel met vier of vijf meeldraden. De meeldraden hebben meestal wollige haren en kunnen, net als de meeldraden, een andere kleur hebben dan de bloembladen.
toeren behoren tot de meest productieve bronnen van stuifmeel en worden tijdens de zomermaanden bezocht door talloze bijen, hommels, kevers en andere insecten. In de nazomer geven de bloemen aanleiding tot capsulevruchten die veel zaden bevatten.
De mooistesoorten toorts
mulleins verrijken onze plantenwereld met zo'n 300 verschillende soorten en talloze variaties en hybriden. Ongeveer acht verschillende soorten zijn te vinden in Europese tuinen, evenals enkele hybriden die hun schoonheid laten zien. Hieronder presenteren we de meest populaire soorten toorts voor uw tuin.
Grote toorts (Verbascum densiflorum)
De bloemen van de grootbloemige toorts verschijnen in een helder citroengeel met een donker centrum. De populaire toortssoort wordt ongeveer 1,50 m hoog en bloeit in juli en augustus. De plantafstand moet 1 m zijn.
Donkere toorts (Verbascum nigrum)
Een andere zeer populaire soort voor het kweken in de tuin is de zwarte toorts. Het onderscheidt zich door zijn roodachtige meeldraden omgeven door gele bloembladen. De wilde vaste plant blijft met een hoogte van 1 tot 1,20 m wat kleiner dan de grootbloemige toorts en kan wat dichter aangeplant worden (plantafstand: 50 cm). De bloeiperiode duurt van juni tot augustus.
Witte toorts (Verbascum nigrum 'Album')
Binnen de soort Verbascum nigrum zijn er tal van andere soorten die bijzonder geschikt zijn voor de teelt in de tuin. Vooral de witbloemige toorts v alt op: de klompvormende vaste plant wordt tussen de 40 cm en 1,30 m hoog en zo'n 60 tot 80 cm breed. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn de bloemen wit en hebben ze ook rode meeldraden. De bloeiperiode duurt meestal van juli tot augustus.
Paarse toorts (Verbascum phoeniceum)
Als je op zoek bent naar een soort toorts met paarse bloemen, vind je de paarse toorts misschien leuk. Hij wordt slechts 10 tot 60 cm hoog en ziet er nogal sierlijk uit. Hierdoor kan hij gemakkelijk geplant worden met een plantafstand van slechts 35 cm. De bloemen zijn roodviolet tot violet en openen iets eerder dan de andere soorten (mei tot juni).
Tip: Bijna alle soorten toorts zijn tweejaarlijks, dus ze kunnen alleen langer dan twee jaar in de tuin blijven als je ze zelf zaait.
Toorts planten in de tuin
toorts kun je gemakkelijk in je eigen tuin planten. Ze geven de voorkeur aan droge en zonnige standplaatsen en voelen zich zeer comfortabel in steenplanten of op droge open plekken. Mulleins zijn gewoon ideaal voor droge en warme locaties in de volle zon. De grond moet vrij kaal en voedselarm zijn. In ieder geval moet de grond goed gedraineerd zijn, omdat de droogteminnende vaste plant geen wateroverlast verdraagt - dus de koningskaars houdt absoluut van zandgrond.
De planten kunnen in het voorjaar (vanaf mei) direct in het bed geplant worden. De plantafstand verschilt per soort.Bij het planten worden voldoende grote gaten gegraven waarin de toorts geplaatst kan worden. Als de grond leem, kleiachtig of zeer humus is, moet deze worden gemengd met zand om de doorlaatbaarheid te vergroten. Daarnaast kan er een drainagelaag van gebroken aardewerk of grind in het plantgat worden gelegd. Als de toorts in een pot wordt geplant, moet de waterafvoer worden verzekerd via een overeenkomstig gat in de bodem van de pot. Gebruik als substraat een voedingsarme potgrond zoals onze Plantura biologische kruiden- en zaadgrond om aan de lage voedingsbehoefte van de toorts te voldoen. Om de drainage-eigenschappen verder te verbeteren, is het raadzaam om de ondergrond te mengen met extra drainagemateriaal zoals lavasplijt, zand of gemalen geëxpandeerde klei. Na het planten moet je de plant ook water geven.
Verzorging van de wolbloem
Zoals hun locatie-eisen suggereren, heeft de katoenen bloem heel weinig water nodig. In de regel hoeven toortsen alleen te worden bewaterd als het droog of heet is. De voedingsbehoefte van de wolbloem is ook laag, zodat het voldoende is als deze vanaf het tweede jaar eenmaal per jaar wordt bemest met een langdurige meststof. Hiervoor is bijvoorbeeld onze universele meststof Plantura geschikt, omdat deze zorgt voor een langdurige toevoer van alle belangrijke voedingsstoffen. Bij mulleins is snoeien niet nodig. Desalniettemin is het raadzaam om voor de winter de vervaagde en gedroogde bloeiwijzen dicht bij de grond af te snijden. Onder de juiste omstandigheden zal in het volgende jaar weer een bloeiende scheut uit de basale bladrozet ontspruiten. Aan de andere kant, als de bloeiwijzen na de bloei achterblijven, zullen de toortsen zaden vormen en zich dus zelf voortplanten.
Vermenigvuldigen toorts
De toorts planten zich voort door zaden te vormen die uit de capsules op de . komenDe aarde v alt vanzelf. Wil je het zaaien van de toorts wat beter onder controle houden, dan kun je de rijpe zaden in de nazomer oogsten en daarna direct uitzaaien in zaadtrays of in je eigen potten. Kies altijd een voedselarme ondergrond met een hoog aandeel zand. Om te ontkiemen houden toortsen van warme temperaturen tussen 20 en 23 °C. Bovendien tolereren de planten geen wateroverlast tijdens de teelt en moeten daarom voorzichtig worden bewaterd met een spuitfles. Merk op dat toorts licht nodig heeft om te ontkiemen - dus de zaden mogen tijdens het zaaien niet bedekt zijn met aarde. In het voorjaar of de vroege zomer kunt u de jonge planten vervolgens op de gewenste plaats in het bed planten.
Je kunt de toorts ook rechtstreeks in het bed zaaien op een droge herfstdag - maar houd er rekening mee dat vooral mezen en andere vogels de toortszaden graag als wintervoer gebruiken. Als je veel vogels in de tuin hebt, mag je er dus van uitgaan dat slechts een fractie van de gezaaide zaden ook daadwerkelijk een plant zal worden.
Sommige soorten toorts vormen zogenaamde dochterrozetten. Deze kleine uitlopers kunnen in het voorjaar worden opgegraven en op de gewenste plek in het bloembed worden verplant. Met deze manier van vermeerderen weet je zeker dat de nieuwe toorts dezelfde raskenmerken heeft als de moederplant. Deze zekerheid heb je niet bij het vermeerderen uit zaden.
Is de toorts winterhard?
De meeste toorts tolereren temperaturen in het minus-bereik van twee cijfers en zijn daarom winterhard op onze breedtegraden. Ze hebben tijdens de wintermaanden geen winterbescherming nodig en kunnen vele jaren achter elkaar bloeien, mits de omstandigheden op de locatie goed zijn. Houd er echter rekening mee dat de meeste toortsen slechts tweejaarlijks zijn en daarom meestal in de tweede winter sterven. Maar maak je geen zorgen: de koningskaarsen zaaien meestal zelf weer, dus de kans is groot dat er volgend jaar nieuwe koningskaarsen in het bed groeien.
toorts: effecten en gebruik
toorts heeft bepaalde ingrediënten die symptomen kunnen verlichten die vaak worden geassocieerd met verkoudheid. Daarom is de toorts een bekende medicinale plant die vaak wordt aangetroffen in medicinale theemengsels om droge hoest te verlichten. Van de vele soorten Verbascum worden de volgende drie soorten medicinaal gebruikt:Grootbloemige toorts (Verbascum densiflorum), gewone toorts (Verbascum phlomoides) en kleinbloemige toorts (Verbascum thapsus ). De bloemen bevatten ongeveer 3% slijmstoffen, die het slijmvlies van de keel kunnen kalmeren als je verkouden bent. Bovendien bevatten de bloemen triterpeensaponinen, die stroperige afscheidingen kunnen oplossen. Hiermee kunnen ze helpen bij verkoudheid en de luchtwegen vrijmaken.Om verkoudheidsverschijnselen te verlichten, kun je als huismiddeltje thee zetten van de toortsbloesems. Hiervoor worden drie tot vier theelepels - wat overeenkomt met ongeveer anderhalf tot twee gram - fijngehakte, gedroogde toortsbloesems in een kop kokend water gegoten. Na 10 tot 15 minuten zijn de plantendelen gezeefd en is de thee klaar voor consumptie. De aanbevolen maximale dagelijkse dosis gedroogde toortsbloemen voor volwassenen is ongeveer drie tot vier gram.
Andere soorten toorts bevatten fytochemicaliën die giftig kunnen zijn voor vissen en andere dieren. Alvorens toortsproducten te gebruiken, moet daarom worden verduidelijkt welk type het precies is. Zorg er bij het gebruik van toortsbloesems altijd voor dat ze goed worden gedroogd en bewaard - beschimmelde of rotte bloesems mogen niet worden gebruikt onder eventuele omstandigheden. Raadpleeg uw huisarts of apotheker als u twijfelt over het gebruik of de dosering.
Als je geïnteresseerd bent in andere geneeskrachtige planten, kun je verder lezen in ons speciale artikel over de 10 beste medicinale planten om in je eigen tuin te kweken.