Je kent salie wel uit je eigen tuin. Slechts enkelen zijn op de hoogte van de diversiteit aan soorten en variëteiten: perziksalie, honingmeloensalie en andere.

De wijze heeft een grote variëteit

Salie (Salvia), die tot de muntfamilie behoort, is een van de meest veelzijdige kruiden die je in je eigen tuin kunt kweken. Wetenschappelijk aangeduid als Salvia, de naam is afgeleid van salvus (gezond) of salvare (genezen). Want niet alleen in de keuken, maar ook in de traditionele geneeskunde wordt het smakelijke kruid altijd gewaardeerd. Een paar meer worden nog steeds als sierplant gekweekt, terwijl de rest voornamelijk wilde planten zijn. Veel van de commercieel geteelde salie wordt gebruikt om essentiële oliën en geuren te maken.

Een overzicht van bekende soorten salie

Naast de bekende kruiden- en tuinsalie (Salvia officinalis), zijn er talloze andere Salvia-soorten. De variëteit van salie omvat ongeveer 800 tot 900 verschillende soorten. Sommige hebben ook betekenis voor de mens en worden gebruikt voor wierook of als keukenkruid. De verschillende soorten salie verschillen niet alleen in hun gebruik. Het kleurenspectrum van de bloemen varieert van blauw, wat klassiek is voor salie, tot violetpaars, via oranje en roze tot intens scharlakenrood. Hieronder worden slechts enkele geselecteerde soorten weergegeven.

  • Cleveland Salie (Salvia clelandii)
  • Salie (Salvia dorisiana)
  • Tuinsalie (Salvia officialis)
  • Honingdauwmeloensalie (Salvia elegans)
  • Indiase gerookte salie (Salvia apiana)
  • Scharlei (Salvia sclarea)
  • Peruaanse Salie (Salvia verkleurt)
  • Perziksalie (Salvia greggii)
  • Zwarte bessalie (Salvia microphylla)
De honingdauwmeloensalie maakt indruk met zijn prachtige rode bloemen

Er zijn ook talloze andere soorten salie. Om er nog een paar te noemen: fruitsalie (Salvia dorisiana), boomsalie (Salvia heerii), Spaanse salie (Salvialavandulifolia) en kruipende salie (Salvia nevadensis). Mexicaanse Chia (Salvia hispanica) wordt gekweekt om de chiazaden te verkrijgen die momenteel in de mode zijn. Deze soort moet niet worden verward met Spaanse salie (Salvia lavandulifolia), ook al doet de wetenschappelijke naam dit vermoeden.

Verscheidenheid aan tuinsalie

In de afgelopen eeuwen is de wilde vorm van salie gekweekt en geselecteerd. De nadruk lag op opbrengst en aroma. De extractieve variëteit salie is bijvoorbeeld de recordhouder voor het geh alte aan etherische oliën. Omdat de bloemen vaak een belemmering vormen, vooral voor commerciële kruidenteelt, is er een bloemloze salie-variëteit genaamd Non-Flower. In de afgelopen jaren zijn vooral veelkleurige variëteiten zoals Creme de la Creme, Tricolor of Rotmühle ontstaan. Hieronder presenteren we kort enkele gevestigde en goede nieuwe rassen:

  • Alba: Witbloeiende saliesoort met vrij compacte groei; ook geschikt om in emmers te bewaren; intens, aangenaam aroma; licht bitter.
  • Berggarten: saliesoort met grote, brede bladeren; daarom ideaal voor het bereiden van s altimbocca of iets dergelijks; zeer goed aroma; vrij compacte groei.
  • Crispa: saliesoort met een heel bijzondere uitstraling: de bladeren zijn vrij breed, donzig en duidelijk gegolfd aan de randen; zeer goed aroma.
  • Extracta: Veredeling met een zeer hoog geh alte aan essentiële oliën; bijzonder intens van smaak en ook geschikt om te roken; Omdat je maar een paar blaadjes nodig hebt om te kruiden, is één plant in de tuin meestal voldoende.
  • Nana Alba: Net als Nana, alleen met witte bloemen; aangenaam aroma; goed voor de potcultuur.
  • Nana: Zoals de naam al doet vermoeden: zeer compacte variëteit met kleine, smalle bladeren; ideaal voor cultuur op het balkon.
  • Nazareth: Zeer donzige en zilverachtige variëteit uit Israël; Bladeren zijn langwerpig, smal; zeer goed, intens aroma.
  • Non-Flower: Iedereen die salie niet als sierplant kweekt, maar alleen om de bladeren te oogsten, moet terugvallen op deze variëteit. Dit vormt geen bloemen en kan alle energie steken in de vorming van scheuten en bladeren. Smaakvol aromatisch en zeer goed.
  • Rosea: Een bijzonder mooie variëteit met roze bloemen; Vrij kleine blaadjes voor een cultivar, maar met een zoet aroma.
  • Windeck: Gelijkaardige grote bladeren en goed aroma als Berggarten, maar krachtiger; eerder ongeschikt voor potcultuur;maar zeer goed aroma en ideale bladgrootte voor verwerking in de keuken (S altimbocca, enz.).
Een geelgroen bonte salie ziet er niet alleen decoratief uit, hij smaakt ook geweldig

Saliesoorten met bont blad:

  • Creme de la creme: variëteit van salie die roomwit bont is, vooral aan de randen van de bladeren; bicolor: crèmewit - groen.
  • Aurea: Bekende variëteit van salie, die vaak gouden salie wordt genoemd; goudgeel tot groengeel bont blad; goede smaak.
  • Purpurascens: bladeren van hogere en jongere scheuten zijn paars; later worden deze groengrijs; mooi uiterlijk, goede smaak, maar vergelijkbaar met de Tricolor-variëteit, slechts gedeeltelijk winterhard.
  • Tricolor: soort met een bijzonder mooi bladuiterlijk: de bladeren zijn bont witgroen, waarbij vooral de bladeren op de hogere scheuten paars tot roze verkleuren. Verlangt een zeer goed beschermde standplaats in Duitsland, omdat hij minder vorstbestendig is dan andere soorten.

Kweek van tuinsalie

Hoewel salie zijn weg naar ons heeft gevonden vanuit het Middellandse Zeegebied, kan salie ook in onze weilanden worden gekweekt. De plant houdt van diepe, licht stenige grond die goed waterdoorlatend is. Net als lavendel, houdt salie van kalkachtig. Gronden die te zuur zijn, moeten dienovereenkomstig worden behandeld met tuinkalk. De standplaats dient zeer zonnig, warm en beschut te zijn. Als je iets goeds voor het kruid wilt doen, zet het dan op een stenen muur of huismuur. Deze warmt overdag op en geeft 's avonds en 's nachts de warmte weer af.

Salie kan worden vermeerderd uit stekken en zaden. Zaaien van eind maart tot begin april. Onze Plantura biologische kruiden- en zaadgrond is hiervoor ideaal. De eerste bloei vindt meestal plaats na 2 jaar. Jonge planten moeten vooral in het begin niet te zwaar worden geoogst, omdat ze de kracht nodig hebben om te groeien. Met stekken worden nog betere resultaten behaald. Hiertoe worden de jongere, nog niet verhoute scheuten van de moederplant gescheiden en onder gespannen lucht (minikas, PET-fles, etc.) beworteld.

Salie moet van tijd tot tijd worden bevrucht. Gebruik echter niet te vaak kunstmest, dit kan zowel de smaak als de winterhardheid negatief beïnvloeden. Vooral oudere salieplanten hebben de neiging om van onderaf te verhouten. Een vormsnoei moet daarom worden uitgevoerd na de bloei of in het vroege voorjaar. Hier is de plant ongeveer 40-50 procentverkort. De meeste saliesoorten zijn winterhard in Duitsland. In gebieden met een ruw klimaat of op blootgestelde locaties, moet u de plant beschermen tegen de vorst met wat kreupelhout of vlies. Er kan ook wat aarde rond de plantschijf worden opgestapeld. Dit beschermt ook het wortelstelsel. Als u veelkleurige saliesoorten zoals Tricolor of Purpurascens wilt kweken, moet u bijzondere aandacht besteden aan een passende winterbescherming. Beide soorten zijn winterhard tot rond de -12 °C. Dit betekent dat de twee rassen alleen in klimatologisch gunstige wijnbouwgebieden kunnen worden geteeld. Salie kan echter ook in een grotere terracotta pot op het terras gekweekt worden. Je zet hem 's winters gewoon in het tuinhuisje of in een onverwarmde garage.

De bloemen van de salie zijn een echte insectenmagneet

Oogst, bewaar en bewaar salie op de juiste manier

De bladeren van de salie kunnen van de late lente tot de herfst worden geoogst. Als je de jonge scheuten afknijpt, bevordert dit de vertakking van de plant. Op de lange termijn krijg je kant-en-klare en bossige planten. De jonge salieblaadjes passen goed bij allerlei gerechten, waarover in de volgende paragraaf uitgebreider wordt ingegaan. De bladeren hebben de beste smaak voor de bloei. Maar ook tijdens en na de bloei is het aroma ruim voldoende voor verwerking. De saliebloemen zijn eetbaar. Ze kunnen worden gebruikt om gerechten prachtig te versieren.

De salieblaadjes worden voorzichtig gedroogd in de oven op een lage temperatuur (50°)

Salie bewaren is iets makkelijker dan dunbladige kruiden zoals basilicum of koriander. Salie kan maximaal twee weken in de koelkast worden bewaard. U kunt hiervoor het beste de bladeren aan de steel laten zitten en het bosje kruiden in een licht vochtige theedoek wikkelen. Je kunt gedroogde salie vaak kopen in supermarkten. Hoewel de gedroogde bladeren nog steeds goed smaken, gaan de meeste smaken verloren. Zelfs als veel tuinders het niet op hun radar hebben, is salie geweldig om in te vriezen. We raden dit vooral aan als je de kool aan een botersaus wilt toevoegen.

Ingrediënten en gebruik

De geneeskrachtige kruidenkenner weet dat de "officinalis" in de Latijnse naam van salie het gebruik in de geneeskunde aangeeft. Vooral de vele essentiële oliën worden in de volksgeneeskunde gebruikt om krampen, ontstekingen en zweten te behandelen. Vooral de stoffen thujon en cineol zijn hierbij van groot belang. Als je salie in thee zet,Hoewel het bitter smaakt, zijn het juist deze bitterstoffen die belangrijk zijn voor de ontstekingsremmende werking. Daarnaast bevat het alkalische kruid veel mineralen zoals ijzer en magnesium.

Echter, zoals bij alle voedingsmiddelen, moet men voorzichtig zijn en de inname beperken tot een normale dosis. Omdat thujon en kamfer in hoge doseringen giftig zijn. Salie moet ook worden vermeden tijdens de zwangerschap.

Salie heeft een helende werking

Als keukenkruid is salie vooral populair bij vlees en vis. Het past bijzonder goed bij kalfsvlees, lamsvlees, gevogelte of konijn. Salie wordt ook gebruikt in stoofschotels. Hoewel je de smaak na het lange kookproces niet meer in detail kunt waarnemen, maakt salie de algehele indruk van de jus goed af. De salie rondt de smaak ook goed af bij vette vis zoals zeebrasem, paling of murene. Het is het beste om tijdens het koken een of twee bladeren in de buik te leggen. Salie past echter niet alleen goed bij pure vleesgerechten, maar geeft samen met bijvoorbeeld boter of olijfolie de gnocchi zijn onmiskenbare smaak. Het kruid past ook uitstekend bij pasta met champignons.

Belangrijk: Salie lost de smaken het beste op in vet. De bladeren worden verhit in olijfolie of boter. Dit proces moet echter zo langzaam en voorzichtig mogelijk worden uitgevoerd. Te hoge temperaturen vernietigen veel van de waardevolle ingrediënten en aroma's. Het vet moet bij verhitting altijd onder het rookpunt blijven!

Naast het gebruik als thee of kruid, kunnen met name stevige saliesoorten zoals Nazareth of Extracta worden gebruikt om te roken. Als je genoeg ruimte in de tuin hebt, kun je ook Indiase gerookte salie (Salvia apiana) planten.

Tip: Naast salie zijn ook enkele andere kruiden geschikt om te grillen. We hebben de beste van hen in een overzicht verzameld.

Ziekten en plagen

Sage heeft de grootste problemen met de teeltomstandigheden. Wateroverlast en strenge vorst worden slecht verdragen. Ziekten en plagen komen zelden voor in uw eigen tuin. Echte meeldauw kan soms voorkomen. Spintmijten komen ook af en toe voor. Beide tegenslagen kunnen echter worden overwonnen zonder veel scheikunde.

Ben jij ook een fervent Sage-fan? Deel alstublieft uw ervaringen met ons. We hebben er zin in!

Categorie:

Kruiden