Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Aubergines komen uit warme tropische streken, maar worden steeds vaker op onze breedtegraden in de tuin of op het balkon gekweekt. We introduceren de aubergine en geven tips over het vermeerderen en verzorgen van aubergines.
Aubergines (Solanum melongena) behoren net als tomaten (Solanum lycopersicum) tot de nachtschadefamilie (Solanaceae). De aubergine, ook wel aubergine, aubergine of aubergine genoemd, is een warmteminnende plant die steeds meer in tuinen en op terrassen en balkons wordt gekweekt. Bij ons leer je alles over de oorsprong, eigenschappen en verzorging van de aubergineplant.
Aubergine: herkomst en kenmerken
De aubergine komt oorspronkelijk uit de tropische gebieden van Azië en wordt volgens archeologische gegevens al meer dan 4000 jaar verbouwd. De populaire groente wordt al zo'n 500 jaar in Griekenland en Italië verbouwd, nadat hij in de 13e eeuw voor het eerst zijn weg naar Europa vond. De belangrijkste teeltlanden van vandaag zijn China, de VS, Turkije, Italië en Spanje.
Aubergines groeien uit tot bossige, vertakte planten. Ze vormen grote, zacht behaarde, licht gelobde tot golvende bladeren, die af en toe stekels op de rug van het blad kunnen hebben. Afhankelijk van de variëteit en soort zijn de bladeren van de aubergineplant lichtgroen tot violetgroen van kleur met donkere bladnerven. De aubergine vormt een wat platter wortelstelsel dan de tomaat, maar de hoofdscheuten worden in vergelijking veel verhouter. Vanaf juni verschijnen op de bloeiwijzen de grote, veelal violette of witte, stervormige bloemen van de aubergineplant. Hieruit ontwikkelen zich meestal slechts één of twee vruchten per bloeiwijze, die ovaal, rond, klokvormig, knotsvormig of langwerpig zijn. Hun schil wordt meestal donkerpaars of wit als ze rijpen - maar er kunnen zich ook paarsgestreepte, gele, oranje of groene vruchten ontwikkelen. Aubergines hebben een roomwit vruchtvlees van binnen met tal van afgeplatte, roodbruine zaden.
Is de aubergine een groente of een vrucht?
De aubergine ziet er ongewoon uit.Daarom vragen veel mensen zich af wat de aubergine precies is. In feite is er geen precieze definitie van groenten en fruit - de aubergine wordt gewoonlijk een vruchtgroente genoemd. Aubergines zijn botanisch gezien bessen. Omdat de aubergine nauwelijks suiker bevat en daarom niet wordt gebruikt op taarten of in jams zoals fruit, wordt deze geclassificeerd als groente. Hoe je aubergines op de juiste manier bewaart en verwerkt, lees je in het artikel Aubergines oogsten en bewaren.
Is de aubergine meerjarig?
Aubergines zijn eigenlijk meerjarige planten. Omdat ze echter geen vorst- of koudetolerantie hebben en meestal in de winter afsterven, worden ze elk jaar op onze breedtegraden uit zaden gekweekt. Overwinteren is in principe mogelijk, maar de inspanning en het hoge risico op plagen in de winterkwartieren zijn niet de moeite waard in vergelijking met het probleemloos opkweken van nieuwe aubergineplanten.
Hoe groot wordt een aubergineplant?
Aubergines bereiken een gemiddelde hoogte van 70 tot 150 cm. Auberginesoorten met een extreem bossige groei tot 40 cm en kleine vruchten zijn nu ook beschikbaar, die bijzonder geschikt zijn voor de potcultuur en voor de teelt op balkons.
Zorg voor aubergineplanten
Aubergines lijken qua verzorging en beloning op tomaten met hun veelzijdige vruchten na een succesvolle teelt. We delen tips over het verzorgen van aubergineplanten.
Aubergines bemesten en water geven
Aubergines behoren tot de meest voedselhongerige, veel consumerende soorten groenten. Het bemesten van aubergines is daarom een belangrijke zorgmaatregel om de planten gezond en productief te houden. Langzaam werkende, organische meststoffen geven hun voedingsstoffen gedurende enkele maanden tot jaren af, verbeteren de bodemstructuur door hun afbraak en dienen als voedsel voor bodemorganismen. In het voorjaar kan rijpe compost of mest in het bed of de kas worden verwerkt. Een organische vloeibare meststof zoals onze Plantura biologische tomaten- & groentemest is even geschikt voor aubergineplanten in potten als buiten. Ongeveer een keer per week wordt de meststof bij het water geven in een dosering van 5 tot 15 ml op 5 liter water gegeven. De essentiële voedingsstoffen die het bevat, zoals kalium en stikstof, bereiken direct de plantenwortels. Zelfs tekenen van acute tekorten aan voedingsstoffen, zoals vergeling van de onderste bladeren, kunnen zo snelwees genezen.
Aubergines hebben behoorlijk wat water nodig - in de zomer kan water geven dagelijks nodig zijn, op zijn best 's ochtends. Aubergineplanten mogen nooit van bovenaf worden bewaterd, zodat het fruit en de scheuten nat worden, of water met aarde besproeien en eventuele ziekteverwekkers op de vochtige bladeren komen. Water geven gebeurt altijd van onderaf direct op de stengel van de plant.
Moet je aubergines uitputten?
Je hoeft aubergines niet uit te putten, maar er zijn enkele voordelen. Er worden slechts 2 tot 3 hoofdscheuten gekweekt en alle andere zijscheuten worden regelmatig verwijderd. Hierdoor heeft de plant meer energie om de vrucht te leveren. Daarnaast drogen de aubergines door de hoge luchtvochtigheid in de kas sneller uit en lopen ze daardoor minder risico op schimmelziekten. Bij kleine mini-aubergines voor op het balkon moet je helemaal niet gierig zijn, aangezien de kleine vruchten meestal voldoende worden verzorgd. Om de bloei te stimuleren, kun je de eerste bloem, de zogenaamde "koningbloem", van de aubergine echter uitbreken - net als bij paprika's.
Veel voorkomende plagen en ziekten
Aubergines zijn vatbaar voor alle ziekten en plagen die tomaten kunnen aantasten. Interessant is dat vooral plagen zoals bladluizen en spintmijten de aubergine verkiezen boven alle andere planten in de kas, dus gebruiken sommige kwekerijen het als een soort vangplant voor ongediertebestrijding. Zodra de aubergines besmet zijn, is dit een teken dat uit voorzorg de hele bouillon moet worden behandeld. De volgende ziekten komen veel voor bij aubergines:
- Aphids (Aphidoidea): Ernstige plagen leiden tot misvormde en gekrulde bladeren en scheutpunten.
- Spinnenmijten (Tetranychidae): De sapzuigende spinachtigen leiden tot karakteristieke, puntvormige verheldering en kleine webben op de planten.
- Wittevlieg (Aleyrodidae): De volwassen, witte insecten van het wittevliegzuigende bladsap worden vaak als eerste opgemerkt omdat ze opvliegen als de plant beweegt.
- Aardappelkever (Leptinotarsa decemlineata): De larven van de aardappelkever kunnen een aubergineplant in zeer korte tijd tot aan het bladskelet verslinden.
- Grijze schimmel (Botrytiscinerea): schimmelziekte die graag verwondingen infecteert bij warm, vochtig weer en zwakke planten en bloemen, evenals fruit. Er verschijnen eerst bruine vlekken, die later worden bedekt door een grijze schimmellaag.
- Schimmelverwelking: Schimmelziekte, bijvoorbeeld door Verticillium of Fusarium oxysporum, waarbij eerst de onderste bladeren geel worden en daarna het geheel planten verdorren. De kanalen voor water en voedingsstoffen zijn bruin verkleurd.
Je kunt ook lezen over het bestrijden en voorkomen van de genoemde ziekten in ons artikel Tomaten beschermen tegen ziekten. De tips daar gelden ook voor aubergines.
Vermeerdering: Win auberginezaden
Als je aubergines uit zaden wilt vermeerderen, kun je ze zelf oogsten. Rasechte vermeerdering is mogelijk met alle niet-hybride, zaadvaste rassen. Aubergines zijn meestal zelfbestuivend - de open bloemen 's ochtends zachtjes schudden helpt. Nu is het tijd om te wachten tot de vruchten en zaden binnenin zijn gerijpt. Hiervoor moeten de aubergines veel langer blijven hangen dan voor gebruik in de keuken, vaak tot vlak voor het einde van het seizoen. Een zeker teken dat de zaden goed gerijpt zijn, is de hernieuwde kleurverandering van veel vruchten van 'oogstkleur' naar rijpe kleur, zoals wit naar geel, paars naar bruinpaars of geelgroen naar oranjerood. De schaal wordt taai en stevig. De zaden binnenin zijn dan al bruin van kleur, hebben een harde schil en kunnen met een mes uit het vruchtvlees worden gehaald. De auberginezaden moeten nu bij kamertemperatuur worden gewassen en gedroogd. Ze kunnen ongeveer 4 jaar goed ontkiemen als ze op een droge, koele en donkere plaats worden bewaard. Na het verzamelen van de zaden is het tijd om de aubergine te zaaien. In ons artikel Aubergines planten leer je alles over het opkweken en uitplanten van de zaden.