Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!

Wat is humus precies en hoe beïnvloedt het planten? Deze en andere antwoorden over hummus vind je hier.

Humus is de dode organische stof in onze bodem

Zelfs veel ervaren tuiniers vragen zich af wat humus eigenlijk is. Het antwoord op deze vraag is eigenlijk heel simpel: humus is de dode organische stof in onze bodem. Vanwege zijn positieve invloed op de plantengroei wordt het door veel tuinders ook wel het "zwarte goud van de tuin" genoemd. In dit artikel gaan we dieper in op wat hummus is en hoe het wordt gevormd.

Wat is hummus?

Humus is het deel van de bodem dat wordt gevormd uit dood organisch materiaal. Simpel gezegd, materiaal dat ooit in of op de grond leefde en daarna stierf. Niet alleen plantendelen zoals bladeren of wortels, maar ook dierlijke resten, dode insecten of schimmels en bacteriën dragen bij aan deze organische stof in de bodem.

Humus wordt gedurende lange tijd gevormd uit dood organisch materiaal

Hoe beïnvloedt humus planten?

Humus in de bodem is een waar wondermiddel. Door zijn stabiele, kruimelige structuur maakt hij zware grond los waardoor planten er beter in kunnen wortelen. Bovendien worden de wortels beter belucht. Lichte zandgronden slaan meestal weinig water op. Humusmoleculen daarentegen absorberen veel water - ze zwellen letterlijk op. Zo kan bijvoorbeeld een zandbodem met een hoog humusgeh alte veel meer water vasthouden dan een even zandige bodem met een laag humusgeh alte. Voor de hobbytuinier betekent dit dat er minder water nodig is. Daarnaast kan humus voedingsstoffen opslaan en beschikbaar maken voor de planten. Als het afbreekt, komen er nog meer voedingsstoffen vrij, waardoor je tuinaarde de gemiste meststoffen kan inhalen.

Een humusrijke grond biedt minder weerstand aan de wortels, waardoor ze makkelijker kunnen doordringen

Samen met klei, dat ook in veel bodems voorkomt, vormt humus stabiele, driedimensionale verbindingen die voorkomen dat je grond te snel verdicht wanneer er over wordt gelopen of gereden. Dat ookkomt natuurlijk ten goede aan uw planten, die het vaak niet leuk vinden als hun wortels te kampen hebben met wateroverlast of zuurstofgebrek door verdichte grond.

Door de donkerbruine tot zwarte kleur van humus in de grond warmt het ook sneller op in het voorjaar, waardoor planten eerder kunnen ontkiemen en sneller gaan groeien.

Last but not least is een voldoende humusgeh alte essentieel voor een gezond bodemleven. De bodemorganismen, die vaak voor wederzijds voordeel samenleven met uw planten, hebben humus nodig als basis voor het leven en leveren in ruil daarvoor voedingsstoffen voor de tuin.

Miljoenen kleine en kleine wezens leven in gezonde grond. Bodembacteriën kunnen worden gevisualiseerd door kweek op voedingsbodems

Humusvorming: Humificatie

Humus bestaat uit zogenaamde "humusstoffen". Afhankelijk van de omstandigheden waaronder het is gevormd, is het anders samengesteld. Het proces van humificatie is zo complex en de componenten van humus zo verschillend en variabel dat het nog niet mogelijk is geweest om het onderliggende proces volledig te onderzoeken. Sommige omstandigheden worden echter als zeker beschouwd:

Bij de vorming van humusstoffen zijn niet alleen veel chemische en biologische processen betrokken, maar ook de bewoners van onze bodem: regenwormen, bacteriën, schimmels, de kleinste insecten en soms zelfs vermeende plagen zoals mollen of woelmuizen.

In natuurlijke habitats mengen mollen en woelmuizen de grond en bevorderen zo de humusvorming

Ze voeren de eerste stap in humusvorming uit: ze verpletteren, eten, verteren en transporteren het dode materiaal dat ze in de grond vinden als een soort "vuilnisverwijdering". Na deze eerste vermaling vinden veel stappen van humificatie plaats zonder de betrokkenheid van in de bodem levende micro-organismen.

Sommige materialen worden langzamer afgebroken dan andere: suikers of zetmeel, die ook in bladafval of wortelresten voorkomen, worden gemakkelijk afgebroken en worden sneller afgebroken dan bijvoorbeeld eiwitten. De afbraak van pectines, de "lijm" tussen de plantencellen, duurt iets langer. Cellulose, dat de celwanden vormt, breekt nog langzamer af. Het duurt immers vrij lang voordat lignine, de zogenaamde "houtstof" van micro-organismen, is afgebroken. Dit is te zien aan het feit dat er in het bos, in de dikke, half verteerde bladlaag, nog "bladskeletten" en kleine takjes zittenkunnen worden gevonden die veel lignine bevatten.

De gemakkelijk afbreekbare componenten worden eerst afgebroken, terwijl de stabiele, ligninehoudende bladnerven langer meegaan

Tijdens de ontbinding komen er herhaaldelijk moleculaire fragmenten vrij uit het ontbindende materiaal. Deze grote moleculen kunnen veranderen, delen kunnen worden afgesplitst of andere delen kunnen worden toegevoegd. Er vinden dus tal van chemische processen plaats. Uiteindelijk kunnen ze weer samenkomen en zogenaamde "macromoleculen" vormen, die dan "humusstoffen" worden genoemd.

Het is niet mogelijk om een algemene chemische formule of een animatie van zo'n humussubstantie te maken, omdat de samenstelling altijd anders is. Ze kunnen alleen worden ingedeeld in drie groepen op basis van hun eigenschappen:

  • De "fulvinezuren" bevatten kleinere, sterk zure moleculen met een gele tot roodbruine kleur, die voornamelijk worden gevormd in zure, voedselarme bodems zoals in naaldbossen.
  • De "humuszuren" vormen grotere moleculen, zijn bruinzwart van kleur en licht zuur. Ze worden vooral gevormd in licht zure of neutrale gronden waar bodemorganismen actief zijn, bijvoorbeeld in uw tuingrond.
  • De "humines" zijn de grootste moleculen van de humussubstantie, zijn diepzwart van kleur en zeer licht zuur. Ze zijn te vinden in alle bodems.

Door verschillende processen, waaronder het verbinden van de resulterende humusmoleculen met geladen calciumionen of andere bodemmineralen, worden de grote, zichtbare humusvlokken gevormd die op een composthoop te vinden zijn.

Huminstoffen zijn heel moeilijk weer af te breken. Er kan echter ook een fundamentele verandering in de omgevingsomstandigheden mogelijk worden gemaakt.

De vorming van grote kruimels, vlokken of "aggregaten" vindt plaats door het cementeren van de toch al grote humusmoleculen met calciumionen en andere bodemmineralen

Humusvorming en mineralisatie

Wanneer de organische stof in de bodem humus wordt, wordt dit "humificatie" genoemd. Maar al dat dode materiaal kan ook op een andere manier gebruikt worden, namelijk door het te "mineraliseren".

Om het simpel te zeggen, de term 'gemineraliseerd' betekent dat al deze bladeren, stukjes wortel en dode bodemdieren worden afgebroken tot hun atomaire of moleculaire componenten. Elke voedingsstof die een levend wezen ooit heeft opgenomen en waaruit het bestond, komt weer vrij, komt in de bodem en kan weer door andere levende wezens worden gebruiktworden gebruikt.

De mineralisatie van organisch materiaal in de bodem wordt volledig uitgevoerd door micro-organismen die in de bodem leven. Ze breken de organische stof af en gebruiken een deel ervan als voedsel. De grote organische bouwstenen "verdwijnen" praktisch - de koolstof ontsnapt in de lucht als CO2, mineralen gaan in de bodemoplossing.

Bacteriën die in de bodem leven, breken het organische materiaal af in zijn componenten. Deze Nitrosomonas zijn bijvoorbeeld onderdeel van de omzetting van ammonium naar nitraat

Deze vorm van "recycling" gebeurt in de natuur altijd in kringlopen en bespaart iedere hobbytuinier natuurlijk veel mest, omdat de vrijgekomen mineralen als voeding voor de planten kunnen dienen. Bij de mineralisatie van organisch materiaal wordt natuurlijk geen bruikbare humus gevormd, en de humus zelf kan ook door mineralisatie worden afgebroken.

Er zijn twee mogelijkheden voor de onverteerde organische stof in de bodem: volledige mineralisatie of gedeeltelijke ontbinding gevolgd door bevochtiging.

Humus Economie

Mineralisatie is nuttig omdat het voedingsstoffen voor planten levert. Bevochtiging is ook belangrijk omdat de gevormde humus de bodemeigenschappen verbetert, zoals hierboven te lezen is.

We moeten niet het een of het ander alleen willen voor onze bodem, ons doel is - met voldoende humusgeh alte - een evenwichtige verhouding. Het beïnvloeden van deze verhouding wordt "humuseconomie" genoemd.

Het is mogelijk om de relatie tussen humificatie en mineralisatie te beïnvloeden door de hoeveelheid en het soort materiaal dat aan de bodem wordt toegevoegd. Daarnaast kan ook de activiteit van de in de bodem levende organismen worden veranderd. Afhankelijk van de grondsoort en het type teelt zijn er voor u als "bodemeigenaar" vele manieren om een "humuseconomie" te exploiteren die uw bodemhumusgeh alte op peil houdt of zelfs verhoogt. Voor meer gedetailleerde informatie en praktische toepassingstips over humusbeheer, lees hier verder.

Omdat het de basis is van voedsel voor onze planten, moet er meer aandacht worden besteed aan de bodem

Koop hummus: hier moet je op letten

De vorming van humus is een langdurig, natuurlijk proces dat veel geduld vereist. Als je wat sneller wilt gaan, kun je hummus kopen en verspreiden waar je het nodig hebt. Zo kun je hummus kopen:

  • Als compost van het recyclingcentrum
  • Als potgrond in zakken
  • Van de composthoop van de tuineigenaar van een vriend

Vergeet niet dat hummus een natuurlijk product is. Met name de eigenschappen van compost zijn zeer variabel, afhankelijk van de grondstoffen en de rottingsomstandigheden. De compost van het recyclingcentrum moet binnen bepaalde wettelijke grenzen blijven en ook de potgrond voldoet aan de normen van de fabrikant. Hier hebben we alle gedetailleerde informatie over het kopen van hummus voor je samengevat in ons speciale artikel.

Als je de hummus die je net hebt gekocht wilt behouden, moet je hem beschermen tegen degradatie en de vorming van nieuwe humus aanmoedigen. U kunt hiervoor de tips uit het artikel over humusbeheer gebruiken.

Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!

Categorie:

Tips