- Wat zijn zware metalen en waarom zijn ze giftig voor ons?
- Welke meststof komt het zware metaal in de tuin?
- Welke bodems lopen het grootste risico door zware metalen?
- Hoe kan ik de zware metalen in mijn gewas verminderen?
Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Zware metalen kunnen zich vooral ophopen in privétuinen. We leggen hier uit of dit gevaarlijk is & hoe je geen last krijgt van zware metalen.
Veel mensen zijn zich ervan bewust dat voedselbronnen zoals vis in toenemende mate besmet zijn met giftige zware metalen zoals kwik. Maar ook via plantenvoeding kunnen we schadelijke zware metalen binnenkrijgen, aangezien planten deze stoffen via de bodem en de wortels opnemen. Vooral in de moestuin kan een verkeerde bemesting in combinatie met ongunstige grond leiden tot verhoogde geh altes aan zware metalen in de eigen oogst. Maar u hoeft niet meteen in paniek te raken: er zijn eenvoudige en ongecompliceerde oplossingen die voorkomen dat de problematische zware metalen in de grond terechtkomen of door de planten worden opgenomen - lees hier meer.
Wat zijn zware metalen en waarom zijn ze giftig voor ons?
Als we de term zwaar metaal horen, denken we meestal aan een giftig metaal dat niet in ons lichaam mag komen. Deze heersende mening is echter maar de halve waarheid. Want tot de groep zware metalen behoren ook mineralen die essentieel zijn om te overleven, zoals koper, mangaan en zink. Deze mineralen worden vaak sporenelementen genoemd. Zoals de naam al doet vermoeden, hebben mensen maar heel kleine hoeveelheden van deze stoffen nodig om alles soepel te laten functioneren in ons lichaam. Aan de andere kant kunnen grotere hoeveelheden negatieve effecten hebben en ziekte veroorzaken.
Naast de vitale zware metalen zijn er ook zware metalen zoals lood, cadmium, chroom en kwik, die eigenlijk geen plaats hebben in ons lichaam. Afhankelijk van het zware metaal zijn zelfs de kleinste hoeveelheden voldoende om vergiftigingsverschijnselen te veroorzaken. Cadmiumvergiftiging kan bijvoorbeeld leiden tot nierfalen en overmatige inname van lood kan iemand letterlijk dom maken. Een verhoogde inname van lood in de kindertijd veroorzaakt bijvoorbeeld schade aan de hersenen, wat zich verta alt in een lager IQ engebrek aan concentratie uitdrukken. Zware metalen zijn ook problematisch omdat ze zich ophopen in het lichaam en maar heel langzaam worden uitgescheiden. Een langdurige verhoging van de inname van zware metalen kan daarom pas na jaren leiden tot problemen als lever- en nierschade.
Welke meststof komt het zware metaal in de tuin?
Na het lezen van het bovenstaande kopje, zal elke hobbytuinier zich waarschijnlijk afvragen hoe zware metalen in onze meststof en dus in onze voedselketen kunnen komen. U moet weten dat minerale mestcomponenten zoals fosfaat van nature verontreinigd zijn met zware metalen. Bij fosfaat gaat het vooral om het zware metaal cadmium. Helaas zijn er tegenwoordig bijna uitsluitend fosfaatafzettingen met een verhoogd cadmiumgeh alte, omdat de cadmiumarme mijnen al bijna volledig zijn uitgeput. Dus als je regelmatig bemest met minerale meststoffen met een hoog fosfaatgeh alte, kun je de bodem op termijn verrijken met zware metalen. Interessant is dat privétuinen, die vaak worden bemest met een samengestelde meststof zoals blauwgraan, veel sterker verontreinigd zijn met zware metalen dan het in diskrediet gebrachte veld van een commerciële boer. Omdat een boer altijd maar zoveel bemest als de planten echt nodig hebben en opnemen - al was het maar om economische redenen.
Maar de hele waarheid omvat ook het feit dat zware metalen niet alleen in minerale meststoffen voorkomen. Compost kan ook een hoog geh alte aan zware metalen bevatten. Doorslaggevend hierbij zijn de grondstoffen waaruit de compost is gemaakt. Maar voordat je de wens om in je eigen tuin te tuinieren volledig verliest, moet het gezegd worden: Zware metalen komen eigenlijk overal voor en zelfs zonder bemesting kunnen kleine hoeveelheden zware metalen in je tuingrond worden gedetecteerd. Op dit punt past een citaat van Paracelsus heel goed: “Alle dingen zijn vergif.webp, en niets is zonder vergif.webp; het is de dosis alleen die maakt dat iets niet vergiftigd is."
Welke bodems lopen het grootste risico door zware metalen?
Het feit dat zware metalen in de grond terechtkomen, betekent niet dat ze door de planten moeten worden opgenomen. Bodems hebben een zogenaamde buffercapaciteit. Enigszins eenvoudig uitgelegd, de buffercapaciteit zorgt ervoor dat de bodem bepaalde stoffen kan binden, zodat deze bijvoorbeeld niet door planten kunnen worden opgenomen. De hoeveelheid buffercapaciteit is afhankelijk van desamenstelling van de bodem. De volgende componenten en eigenschappen in de bodem hebben een positief effect op de binding van zware metalen:
- Hoge toon inhoud
- Humus kan ook zware metalen binden
- De pH van de grond mag niet lager zijn dan 6
Samenvattend kan worden gezegd dat een zware grond met humus en klei veel zware metalen kan binden. Als de grond zanderig is, worden de zware metalen gemakkelijker door de planten opgenomen en uitgespoeld in het grondwater. Maar zelfs zware grond kan zware metalen alleen effectief binden als de pH-waarde niet te zuur is.
Hoe kan ik de zware metalen in mijn gewas verminderen?
Verminder de invoer van zware metalen door de keuze van de meststof
Op dit moment zou het verkeerd zijn om minerale meststoffen per se te demoniseren. Er zijn echter enkele problemen met minerale meststoffen die niet optreden bij organische meststoffen. Het totale nutriëntengeh alte van minerale meststoffen is vrij hoog en met name de fosfaatconcentratie is vaak veel te hoog voor langdurige bemesting. Want de meeste planten hebben maar weinig fosfaat nodig. Daarnaast komt door de langzaam voortschrijdende verwering in de tuingrond op geheel natuurlijke wijze fosfaat vrij. In principe worden bodemcomponenten, die meestal uit mineralen bestaan, langzaam afgebroken door invloeden van buitenaf, zoals regen. Bij het kneuzen komen naast fosfaat ook andere plantenvoedingsstoffen zoals ijzer vrij. Dus in onze bedden is er een natuurlijke, zij het lichte, fosfaatbemesting die niet mag worden vergeten.
Helaas geeft de mestdeclaratie vaak een hogere waarde voor de toepassing dan eigenlijk nodig is - gewoon om ervoor te zorgen dat mest snel weer wordt ingekocht. Bovendien weten we meestal veel te weinig over onze bodem en de samenstelling ervan. Het blijft ons dus een raadsel hoeveel kunstmest op welk moment werkelijk nodig is. We willen echter duurzaam tuinieren en bodemorganismen verhogen in plaats van zware metalen aan de bodem toe te voegen. De organische meststoffen van Plantura zijn hier ideaal voor. U kunt vertrouwen op onze hoeveelheden en als u het goed bedoelt: Plantura-meststoffen verhogen de instroom van zware metalen niet met 100 procent.
Met de onderstaande tips kun je heel praktisch de hoeveelheid zware metalen in je bedden verminderenaanzienlijk verminderen:
- Het principe "veel helpt veel" is zeker niet van toepassing op kunstmest
- Biologische bemesting is altijd een voordeel vanwege de natuurlijke nutriëntenverhouding
- In het geval van een acuut tekort aan voedingsstoffen kunnen ook meststoffen met slechts één voedingsstof worden gekocht (bijvoorbeeld stikstof)
- Bestudeer de voedingsbehoeften van de planten die je kweekt, en voed dan alleen wat de plant nodig heeft
Vervuiling door zware metalen door grondbewerking verminderen
Om ervoor te zorgen dat zware metalen in de bodem opgeslagen blijven en niet in onze planten en dus in ons voedsel terechtkomen, hebben we twee tips voor je: De belangrijkste maatregel is het beheersen van de pH-waarde. Want zelfs een zware grond met veel klei en humus kan geen grote hoeveelheden zware metalen opnemen als de pH-waarde zuur of zelfs heel zuur is. Als de grond te zuur blijkt te zijn, moet deze worden gekalkt. Hierdoor stijgt de pH-waarde weer. Daarnaast kan de bodem op termijn verrijkt worden met humus. Door humus toe te voegen worden er meer zware metalen gebonden en doe je trouwens ook nog iets goeds voor je planten.
Samenvattend kan worden gezegd dat het heavy metal-probleem de komende decennia waarschijnlijk belangrijker zal worden. Zelfs als de vervuiling in Duitsland erg laag is in vergelijking met bijvoorbeeld ontwikkelingslanden, is een heroverweging van bemesting relevant. Wie wil er tenslotte dat de grond in zijn eigen tuin, die met zoveel liefde en moeite is bewerkt, wordt verontreinigd met zware metalen?