Zelfs de Maya's waren zich bewust van het belang van gemengde culturen. Een teeltsysteem dat door de eeuwen heen is blijven bestaan is de zogenaamde milpa: mais, bonen en pompoen worden in een bed gekweekt.
Een Zuid-Amerikaans teeltsysteem dat hier in Duitsland zou moeten werken? De gemengde cultuurpartners maïs (Zea mays), bonen (Phaseolus vulgaris) en pompoen (Cucurbita spec. ) zijn hier ook klassiekers die vaak worden verbouwd. We kunnen echter van de inheemse bevolking van Zuid-Amerika leren hoe goed de drie culturen bij elkaar passen en elkaar aanvullen. De Engelse term “Three Sisters” maakt dit ook duidelijk. In dit artikel leer je waar Milpa voor staat en hoe je eenvoudig een Milpa bed in je tuin kunt creëren.
Milpa bed: Wat is dat?
Het woord Milpa betekent zoiets als "het nabije veld". Het kan worden toegeschreven aan het feit dat de milpa-velden van de Maya's in feite dicht bij hun woningen waren. Milpa betekent dat mais, bonen en pompoen samen op hetzelfde veld worden verbouwd en elkaar aanvullen. Dit om een rijke oogst en gezonde planten te garanderen. De drie zussen voorzagen vroeger in de basisbehoeften van de inheemse volkeren: maïs is een energieleverend graan dat lang kan worden bewaard en werd gebruikt om tortilla's en dergelijke te maken. Bonen daarentegen zijn belangrijke bronnen van eiwitten en pompoenen bevatten andere vitamines en mineralen.
Wat zijn de voordelen van een Milpa bed?
De drie gemengde cultuurpartners, maïs, bonen en pompoen, steunen elkaar. De maïs als hoofdgewas dient ook als klimhulpmiddel voor de bonen. Omdat bonen tot de peulvruchten behoren, gaan ze een symbiose aan met knobbelbacteriën. Deze binden vervolgens de stikstof uit de lucht, die de groei van de bonen ondersteunt en op de lange termijn de bodem bemest door het rotten van de plantenresten. De pompoen als derde partner bedekt de grond met zijn grote bladeren, waardoor de groei van ongewensteOnderdrukt onkruid en houdt de grond vochtig door schaduw.
Andere voordelen van een Milpa bed zijn het efficiënte gebruik van de ruimte, waardoor hoge opbrengsten mogelijk zijn op een relatief kleine oppervlakte, en de lage onderhoudseisen. Zodra de grond bedekt is met de pompoen, wordt het bed min of meer aan zichzelf overgelaten, onkruid wieden is bijvoorbeeld pas nodig aan het begin van de teelt.
Een Milpa-bed maken: stap voor stap
Een Milpa-bed kan op veel verschillende manieren worden ingedeeld, zodat u na een eerste onderzoek misschien overweldigd wordt door de vele opties. Met onze stapsgewijze instructies staat niets een succesvolle teelt in de weg.
1. Gebiedsselectie: Selecteer voor een milpa-bed een stuk van uw tuin dat ten minste 1,2 m x 2 m is en veel zon krijgt. Houd er ook rekening mee dat gemengde culturen erg groot worden. Het kan dus gemakkelijk gebeuren dat andere gewassen in de tuin schaduw krijgen.
2. Bodem verbeteren: Alle drie de culturen geven de voorkeur aan humusrijke grond die water goed opslaat. Als je je tuingrond goed wilt voorbereiden op de teelt, kun je werken in een voedselrijke grond, zoals onze Plantura biologische compost of een deel van je eigen compost.
3. Selecteer teeltsysteem: In Zuid-Amerika wordt de milpa meestal in bosjes gekweekt. Dat betekent dat je bijvoorbeeld drie maïsplanten en twee bonenplanten dicht bij elkaar plant en de pompoen op enige afstand. Als alternatief kunt u een Milpa bed in rijen maken. De maïs wordt geteeld met een rijafstand van 60 tot 80 cm en een plantafstand binnen de rij van ongeveer 40 cm. Rond elke maïsplant worden maximaal drie bonen gezaaid. Ten slotte komt tussen de rijen maïs de pompoen, die ongeveer 2 m uit elkaar moet worden geplant.
4. Rassen kiezen: Rassenselectie is van cruciaal belang voor een succesvolle Milpa-cultuur. Bovenal moet de samenstelling van maïs en bonen kloppen. Als je bijvoorbeeld een snelgroeiende boon combineert met een vrij langzaam groeiende maïs, kan het snel gebeuren dat de boon de maïs overgroeit en letterlijk tegen de grond worstelt. In het geval van bonen is het ook voordelig om een kleurrijke variant te kiezen. Deze zijn later gemakkelijker terug te vinden in het struikgewas van het Milpa-bed dan sperziebonen. We hebben een aantal goede combinaties in de onderstaande tabelvoor u samengesteld.
| Maïstype | Boonsoort |
|---|---|
| 'Black Aztek' | 'Goldsfield', 'Green Postal Squirrel' |
| 'Gouden kriel' | 'Scarlett Emperor', 'Sunset' |
| 'Regenboog Inka' | 'Onderscheidend' |
| 'XT Goldcrest' | 'Neckargold', 'Neckarkönigin' |
| 'SF 201' | 'Markant', 'Matilda', 'Flavourstar', 'Musica', Blauhilde |
5. Liever mais en eventueel pompoen: Maïs ontwikkelt zich langzaam vroeg en kan in ons deel van de wereld op zijn vroegst vanaf half april in het bed worden geplant. Het is daarom een goed idee om hem vanaf maart binnen te halen. Geef elke maiszaailing vanaf het begin een eigen pot, want jonge maisplanten hebben sterke wortels en zijn moeilijk uit te prikken. Bij het planten van pompoenen heb je twee mogelijkheden: je kunt ze ofwel vroeg in april beginnen ofwel ze direct in mei samen met de bonen zaaien.
6. Planten en zaaien in mei: Half mei kunnen de jonge planten die je zelf hebt gekweekt of gekocht, naar het bed gaan. De plantafstanden zoals beschreven onder punt 3 dienen in acht te worden genomen. Gelijktijdig met het planten van de mais en pompoen kunnen de bonen ook ongeveer 5 cm diep in een cirkel rond de maisplanten gezaaid worden.
De juiste zorg
In het begin kan het nog nodig zijn om de grond met de hand onkruidvrij te houden. Maar als de planten eenmaal groot genoeg zijn, heeft zelfs een klein beetje wiet er geen last meer van en kun je het bed aan zichzelf overlaten. Als alles goed is gegaan, is er vanaf ongeveer juli een wild, groen en toch vruchtbaar oerwoud ontstaan. Natuurlijk hebben de drie soorten groenten voldoende water nodig, dus regelmatig water geven is essentieel, vooral tijdens toenemende droge periodes. Vooral pompoen en maïs hebben een hoge waterbehoefte vanaf de bloeifase en als de aanvoer te laag is, blijven kolven en vruchten klein.
Als de drie zussen op een vruchtbaar, goed voorbereid veld worden gekweekt, hoeven ze meestal niet te worden bevrucht. In Zuid-Amerika wordt milpa doorgaans slechts drie jaar intensief gekweekt, gevolgd door een braakperiode van tien jaar. Want met name maïs en pompoen behoren tot de grootverbruikers. Een andere veel voorkomende praktijk in Zuid-Amerika is slash and burn. Hierdoor kunnen voedingsstoffen en organisch materiaal terugkeren naar de bodem. Aangezien dit bij ons niet mogelijk is kunt u de plantenresten gewoon direct op deComposteer het gebied als mulch en graaf er in het voorjaar onder voor de volgende aanplant.
Tip: Je kunt zelfs een kleine Milpa-cultuur starten in een grote emmer op het balkon of terras. Kies hiervoor een kortgroeiende mais, zoals de soort 'Supai Red', waarvan vier tot vijf planten in het midden van de emmer worden geplant. Vier bosbonen worden in een cirkel aan de buitenrand van de emmer geplaatst. Een kleine pompoen wordt tussen de maïs en de bonen geplaatst. Als substraat dient een voedselrijke grond, zoals onze Plantura organische compostgrond, te worden gebruikt. Het is volledig veenvrij en daardoor duurzamer dan veel gewone potgronden.
Als je meer wilt weten over het kweken van verschillende planten in één bed, kun je ons artikel over intercropping lezen. Daar ontdek je bijvoorbeeld waarom tomaat en basilicum zo goed samengaan, niet alleen op het bord, maar ook in het bed.