Kikkererwten zijn momenteel populairder dan ooit. Hier kom je alles te weten over gezonde kikkererwten en hoe je ze zelf in de tuin kunt kweken.
Kikkererwten (Cicer arietinum) zijn bijzonder belangrijk in vegetarische en veganistische diëten omdat ze waardevolle plantaardige eiwitten bevatten. Maar peulvruchten bieden ook een smakelijke en welkome afwisseling in de keuken voor alle anderen. Waarom kweek je dan niet zelf de nootachtige vrucht in de tuin? Het is niet eens zo moeilijk! We vertellen je alles wat je moet weten over de herkomst, de verschillende variëteiten, het planten, verzorgen, oogsten en het gebruik van kikkererwten.
Kikkers zijn een plantensoort in het geslacht Kikkererwten (Cicer), behoren tot de vlinderbloemigenfamilie (Fabacaeae) en behoren tot de onderfamilie van Paphiaceae (Faboideae). Ze worden ook wel echt gegiechel, Romeins gegiechel, Venus gegiechel of velderwten genoemd. Maar de naam heeft niets te maken met het feit dat kikkererwten bijzonder grappig zijn. Het komt eerder uit het Latijn. De oude Romeinen noemden de peulvrucht "cicer", wat wordt uitgesproken als "kiker" en niets anders betekent dan erwt. "kiker" werd toen "kicher" in het Duits. Dus vandaag noemen we de kikkererwt "erwt".
Maar de kikkererwt heeft weinig te maken met de erwt (Pisum sativum) . Ze komen allebei uit dezelfde peulvruchtenfamilie. De kikkererwten kennen we van exotische gerechten uit het Oosten of India. Hummus (gepureerde kikkererwten) of falafel (gefrituurde kikkererwtenbolletjes) zijn bekende kikkererwtenbereidingen. Vurige, hete curry's met de pittige, nootachtige peulvruchten zijn ook erg populair.
Kikkererwten: herkomst en eigenschappen
Al 8000 jaar geleden werden kikkererwten verbouwd in Klein-Azië. Dit maakt ze een van de oudste gecultiveerde planten op aarde. Van daaruit begonnen ze hun triomftocht naar alle subtropische gebieden van de wereld - naar India en het Middellandse Zeegebied. totwe kregen in de vroege middeleeuwen de speciale "erwt" met koopvaardijschepen. Hoewel we het nog steeds als een exotische peulvrucht beschouwen, is het in veel delen van de wereld een hoofdvoedsel. Samen met andere peulvruchten worden kikkererwten bijzonder gewaardeerd in India en Mexico vanwege hun uitstekende ingrediënten. De grootste teeltgebieden voor kikkererwten ter wereld bevinden zich in India, Noord-Afrika en Mexico.
De kikkererwt is een eenjarige, kruidachtige, rechtopstaande plant met een sterke penwortel. Hij kan een hoogte bereiken van 40 tot 60 centimeter. De bladeren zijn oneven geveerd, afwisselend en vijf tot tien millimeter lang. Alle delen van de kikkererwtenplant zijn bedekt met kleine, plakkerige haartjes. Afhankelijk van de variëteit zijn de bloemen wit, rood of paars. Dit vormt peulen met een dunne schil die lijken op harige peulen. Elke peul bevat één tot drie onregelmatige, gerimpelde zaden met een beige, bruine of zwarte schil.
Kikkererwtenrassen
Afhankelijk van de klimatologische omstandigheden in uw regio zijn verschillende soorten kikkererwten geschikt voor de teelt. De keuze van het ras bepa alt ook de grootte en kleur van de zaden.
De volgende kikkererwtensoorten zijn het meest bekend:
- ˈKabuliˈ: Deze variëteit komt voornamelijk voor in de Middellandse Zee en Latijns-Amerika; de zaden zijn middelgroot tot groot en beige
- ˈAmethistˈ: een populaire variëteit in Australië, het verdraagt bijzonder goed droogte; de zaden zijn vrij klein
- ˈDesiˈ: Deze variëteit, die vooral populair is in India, produceert kleine, donkere tot zwarte zaden
- ˈGulabiˈ: Deze kikkererwtensoort produceert kleine tot middelgrote zaden met een gladde, beige schil
- ˈGarbanzo Black Kabulˈ: Deze variëteit komt uit het Midden-Oosten, de zaden hebben een zwarte schil
- ˈSarahˈ: Dit ras uit de VS wordt gekenmerkt door zijn speciale droogtetolerantie
Kikkererwtenplant kopen
Omdat kikkererwten relatief nieuw zijn in ons tuinlandschap, is het erg moeilijk om voorgekweekte jonge planten te vinden die te koop zijn. Op internet worden zelfs nauwelijks kikkererwtenplanten aangeboden. Gelukkig is het des te makkelijker om zelf kikkererwtenplanten te kweken. Het enige wat je nodig hebt zijn geschikte zaden. Het makkelijkstje kunt ongebrande kikkererwten uit de supermarkt gebruiken en van deze planten kweken. In de volgende sectie zullen we precies uitleggen hoe u dit moet doen.
Plantaardige kikkererwten
De beste tijd om kikkererwten te planten is in de lente. Als je jonge planten binnenshuis wilt kweken, kun je vanaf half april beginnen. De peulvruchten kunnen dan vanaf half mei buiten geplant worden of direct gezaaid worden. Kikkererwten hebben het bijzonder warm en licht nodig.De ideale temperatuur voor de teelt is 25 °C, maar moet altijd boven de 5 °C zijn. De valse erwt verdraagt geen vorst en is daarom niet winterhard. De plant verdraagt droogte goed, maar niet te vochtige omstandigheden. Bovendien moet de grond voor de teelt los, doorlatend en arm aan voedingsstoffen zijn.
Plant kikkererwten instructies:
- Zaden ontkiemen indien nodig
- Vanaf half april binnen in potten aanzetten
- Direct buiten zaaien vanaf half mei
- Maak het bed goed los en verwijder onkruid
- Maak zaaivoren met rijenafstand van 30 cm
- Zaaddiepte: 5 - 8 cm
- Plantafstand: 20 cm
- Waterput
Je kunt hier gedetailleerde instructies lezen over het planten van kikkererwten.
Kikkers verzorgen
Omdat ze niet veeleisend en robuust zijn, heeft de kikkererwten na het planten weinig verzorging nodig. Wel is het belangrijk om het bed regelmatig te wieden en onkruidvrij te houden zodat de peulvruchten ongestoord kunnen groeien. In het volgende gedeelte leest u waar u nog meer op moet letten bij het verzorgen van uw kikkererwten.
De kikkererwten water geven
De bijzondere peulvrucht staat bekend om zijn droogtetolerantie en moet daarom liever te weinig dan te veel water krijgen. Na het zaaien moet het bed natuurlijk constant vochtig worden gehouden. Als de kikkererwten groter zijn, kun je minder water geven. Geef dan alleen water als het lang droog en warm is.
Kikkers water geven samenvatting:
- Na het zaaien goed vochtig houden
- Geef grote planten niet te veel water
- Alleen water geven tijdens langdurige droogte en hitte
Kikkers bemesten
Omdat kikkererwten peulvruchten zijn, kunnen ze zichzelf voorzien van stikstof. Dit werkt via een symbiose met knobbelbacteriën op dewortels van de plant. Deze binden stikstof uit de lucht en maken deze beschikbaar voor de kikkererwten. De peulvrucht heeft daarom meestal geen extra bemesting nodig. Maar omdat een hoog fosforgeh alte belangrijk is voor de knobbelbacteriën, kun je er met bemesting voor zorgen dat er genoeg van is. Dit werkt het beste met onze Organische universele meststof Plantura, die de bodem van voldoende fosfor kan voorzien, of met een minerale fosformeststof. Net zo belangrijk als fosfor is de juiste pH voor de kikkererwten. Als de grond te zuur is, voelt ze zich helemaal niet lekker - alleen kalk helpt. In het voorjaar kalken zorgt voor optimale omstandigheden voor uw kikkererwten.
Samenvatting van het bemesten van kikkererwten:
- Geen stikstofbemesting nodig
- Fosforbemesting in het voorjaar met meststoffen met organische langetermijneffecten
- Kalk in het voorjaar als de grond zuur is
Kekkererwten kweken
Kikkers zijn gemakkelijk te vermeerderen vanuit zaden. Bewaar na de oogst gewoon voldoende zaden voor volgend jaar. Zo kun je in het voorjaar je eigen kikkererwtenzaadjes zaaien.
Kikkers oogsten
Er zijn twee manieren om kikkererwten te oogsten: je kunt de zaden gebruiken of de hele, nog groene peulen. Acht tot twaalf weken na het zaaien beginnen de kikkererwten klaar te worden voor de oogst. Laat voor de zaden de peulen geel worden. Daarna kun je de hele plant oogsten en ondersteboven te drogen hangen. Sommige zaden vallen uit hun peulen als ze drogen, andere moeten later met de hand worden uitgezocht. Kikkererwten kunnen echter ook worden geoogst en gebruikt wanneer ze onrijp en groen zijn - vergelijkbaar met erfgenamen.
Samenvatting van het oogsten van kikkererwten:
- Rijptijd: 8 - 12 weken na het zaaien
- Gele peulen
- De hele plant oogsten en laten drogen
- Of oogst groene peulen
Kkers bewaren en bewaren
Kikkererwten kunnen vier tot vijf jaar worden gedroogd. Maar er zijn andere manieren om kikkererwten te bewaren. Om de valse erwten te drogen, hangt u de gesneden planten ondersteboven op een droge, warme plaats. Wanneer de peulen vanzelf opengaan en de zaden eruit vallen, zijn ze droog genoeg en kunnen ze op een droge, koele plaats worden bewaard.
Een andere manier om de peulvruchten te bewaren is door ze in te vriezen.Dit bespaart je veel tijd omdat de gedroogde kikkererwten zelf een nachtje moeten weken voordat ze in de keuken kunnen worden gebruikt. Om dit te omzeilen, kun je grotere hoeveelheden kikkererwten weken, ze voorkoken en vervolgens invriezen. De bevroren kikkererwten kunnen dan direct worden gebruikt om te koken. Kikkererwten die zijn voorgekookt en vervolgens ingevroren, blijven maximaal zes maanden in de vriezer.
Roosteren is ook een manier om je kikkererwten te bewaren. Dit werkt net zo goed in de oven als in de pan. De voorgegaarde kikkererwten worden in de oven op 180 °C of in een pan met een beetje olie krokant gebakken en daarna naar wens gekruid. Zo krijg je een heerlijk tussendoortje dat enkele weken houdbaar is.
Samenvatting Houdbaarheid van kikkererwten:
- Gedroogd: 5 - 6 jaar
- Bevroren: tot 6 weken
- Geroosterd: enkele weken
Kikkererwten: ingrediënten en gebruik
Kikkererwten zijn ware voedingswonderen. Ze leveren waardevolle plantaardige eiwitten en zitten bovendien boordevol mineralen. Vooral vegetariërs en veganisten kunnen kikkererwten gebruiken als goede vervanger van dierlijke eiwitten. Zelfs Hildegard von Bingen schreef over de kikkererwt en raadde aan hem regelmatig te eten omdat hij warm en aangenaam is en er wordt zelfs gezegd dat hij helpt bij koorts.
Met 100 gram kikkererwten dekt u de volgende dagelijkse voedingsbehoeften:
- 70% foliumzuur
- 25% IJzer
- 20% Zink
- 50% Magnesium
- 50% Calcium
- 50% Vezel
Gedroogde kikkererwten hebben altijd wat voorbereidingstijd nodig voordat ze in de keuken kunnen worden bereid. Ze moeten 12 uur in water worden geweekt en vervolgens ongeveer 30 minuten worden gekookt. Dan kunnen uit de nootachtige peulvruchten heel wat geweldige gerechten worden getoverd. De oriëntaalse dip hummus wordt gepureerd met sesampuree, olijfolie, citroen, knoflook en peterselie. Met uien, tomaten, gember en veel kerriekruiden tover je Indiase Chana Masala op met kikkererwten. En gekookte kikkererwten zijn ook heerlijk in verschillende salades.
De mythe van degiftige kikkererwten
Is het mogelijk gevaarlijk om kikkererwten te eten omdat ze giftig zijn? Nee Maak je geen zorgen. Toch is er iets om rekening mee te houden bij het eten van kikkererwten zodat de peulvruchten je geen kwaad doen. De reden hiervoor zijn de ingrediënten fasine, dat eigenlijk giftig is, en de bittere stof saponine. Beide zijn te vinden in de rauwe, onvoldoende verhitte kikkererwten. Rauwe kikkererwten zijn daarom in grote hoeveelheden zelfs schadelijk voor de gezondheid. Als de peulvruchten echter worden gekookt of ontkiemd, wordt de phasine afgebroken en is consumptie ongevaarlijk.
Samenvatting van de toxiciteit van kikkererwten:
- Rauw: bevat phasine, giftig
- Gekookt: Phasin is afgebroken, niet giftig
- Gekiemd: fasine is afgebroken, niet giftig
Als je nu zelf kikkererwten wilt kweken, vind je hier alle belangrijke informatie.