Gele bladeren aan planten duiden op een ijzertekort. Vooral hortensia's, rozen en rododendrons zijn gevoelig voor chlorose.
Chlorose, ook wel bleekmiddel genoemd, is een veelvoorkomend verschijnsel bij planten zoals azalea's en hortensia's. Maar wat gebeurt er eigenlijk met deze ziekte? In principe is chlorose een gebrek aan het groene pigment chlorofyl. Deze kleurstof is echter essentieel voor het voortbestaan van elke plant, omdat het de energie van de zonnestralen opvangt. Daarom moet chlorose altijd worden behandeld. De oorzaken van de ziekte kunnen nauwelijks diverser zijn. In onze regio zijn er echter vaak dezelfde triggers voor bladziekte. Hier leest u waarom sommige planten ernstiger kunnen worden aangetast door chlorose en hoe u het probleem op korte en lange termijn onder controle kunt krijgen.
chlorose detecteren
chlorose opsporen is eenvoudig! Als een blad te weinig van het groene pigment chlorofyl bevat, zal het in de herfst geel of zelfs gedeeltelijk rood lijken. Chlorose is echter niet altijd een slecht teken. Vaste planten breken in de herfst hun chlorofyl af en slaan de zo teruggewonnen voedingsstoffen op voor het volgende seizoen. Ook bij eenjarige planten hoeft chlorose niet per se slecht te zijn. Vooral oude bladeren, die door veel nieuwe bladeren overschaduwd worden, zijn onnodige ballast voor een plant. Het chlorofyl in deze bladeren wordt ook afgebroken en de bladeren worden geel en vallen uiteindelijk af. Als de vergeling van de bladeren echter hoogtij viert of nieuwe bladeren worden aangetast, dan is er sprake van een schadelijke chlorose. Als de oorzaak niet wordt bestreden, kunnen de gele bladeren na verloop van tijd afsterven. In onze bodems is de oorzaak vaak een ijzertekort, maar een stikstoftekort leidt vaak tot de gevreesde chlorose. Als een van deze twee voedingsstoffen ontbreekt, kan er geen chlorofyl meer worden aangemaakt. Natuurlijk kan chlorose ook optreden als andere voedingsstoffen zoals boor of magnesium ontbreken, maar een dergelijk geval komt slechts zeer zelden voor.
Chlorose soorten
Helaas is chlorose niet hetzelfde als chlorose. Er zijn verschillende vormen van bladziekte, zoals piekchlorose of gebiedschlorose. Ondanks de verschillende soorten chlorose is het zelfs voor deskundigen moeilijk om de oorzaak met zekerheid te achterhalen. Daarom beperken we ons tot bladvergeling, die gemakkelijk te onderscheiden is. Als chlorose eerst optreedt in de jongere bladeren, ontbreekt meestal ijzer. Als de oude bladeren echter eerst geel worden, is dit een duidelijk teken van stikstofgebrek. In zeldzame gevallen komt de chlorose voor in een mozaïek op de bladeren. Dan is het vrijwel zeker een virus dat de plant heeft besmet. Helaas helpen alleen resistente rassen tegen plantenvirussen. Directe gevechten zijn niet mogelijk. Zoals je misschien hebt gemerkt bij het lezen van de tekst, is de meest voorkomende reden voor chlorose een tekort aan voedingsstoffen. Er kan echter ook zogenaamde slecht weer chlorose optreden. Bepaalde weersomstandigheden belemmeren namelijk de opname van voedingsstoffen door de wortels. Langdurige droogte kan leiden tot bladchlorose, omdat de wortels geen voedingsstoffen zoals magnesium en stikstof kunnen opnemen zonder water. Aanhoudende wateroverlast en koude grond is echter net zo erg. Vooral bij de voedingsstof ijzer leiden druipnatte wortels tot verminderde ijzeropname en dus tot chlorose. Dit geldt vooral voor wijn.
Voorkom chlorose en ijzertekort
Omdat de oorzaak van chlorose in Duitsland vaak ijzertekort is, besteden we speciale aandacht aan dit onderwerp. Overigens is er in zeer weinig gevallen sprake van een echt ijzertekort. Bepaalde omstandigheden zorgen er eerder voor dat planten het aanwezige ijzer niet kunnen opnemen. De pH-waarde in de bodem heeft hier de grootste invloed. Als de waarde boven de 6,5 komt, wordt er steeds minder ijzer door de plant opgenomen. PH-waarden onder de 6 bevorderen daarentegen de ijzeropname en moeten dus worden nagestreefd in het geval van chlorose. Om deze reden moet u, als u chlorose heeft, eerst de pH van de grond meten. Als het vermoeden dat de grond te alkalisch is, wordt bevestigd, helpt Epsom-zout of turf. Bij het gebruik van Epsom-zout is het essentieel om te voldoen aan de opgegeven hoeveelheden van de fabrikant en als turf wordt gebruikt, moet dit kalkvrij zijn. Het is echter niet zo dat alle planten een pH hoger hebben6.5 lijdt aan chlorose. Planten moeten namelijk zelf actief worden om ijzer op te nemen. Ze geven organische zuren af via de wortels en nemen daardoor meer ijzer op. Sommige planten zoals citrus en rododendron zijn er gewoon niet zo goed in als andere planten. Overigens kunnen zelfs variëteiten van een plantensoort qua ijzeropname sterk verschillen. Als je grote problemen hebt met chlorose, kunnen naast het veranderen van de pH-waarde ook andere preventieve en langdurige maatregelen worden genomen:
- Regelmatig water geven bij droog weer (zorg ervoor dat de hele kluit bevochtigd wordt)
- Kalk verslechtert de opname van ijzer (zeer kalkhoudend kraanwater is ook slecht)
- In geval van wateroverlast, compost in de grond verwerken, dit zal de wortels beter van lucht voorzien
- Ijzertekort komt vaker voor in in de winkel gekochte substraten, natuurlijke grond is meestal rijk aan ijzer
Chlorose en chlorose: behandelen en bestrijden
Bestrijding van chlorose is niet zo moeilijk. Als je al hebt uitgesloten dat de pH-waarde de oorzaak is van de chlorose, kan er daadwerkelijk sprake zijn van een ijzertekort. Dit gebeurt vaak bij het kweken van tomaten en rozen in potten. Het is nogal irrelevant welke voedingsstof echt verantwoordelijk is voor de chlorose. Want meestal wordt het gebrek aan voedingsstoffen gecompenseerd met een meststof die alle belangrijke voedingsstoffen bevat. Bij het kiezen van een meststof moet je echter niet alleen op de prijs afgaan. Goedkope supermarktmest bevat meestal alleen de belangrijkste voedingsstoffen zoals stikstof, fosfaat en kalium. Zorg ervoor dat de meststof ook alle zogenaamde micronutriënten bevat, waaronder: ijzer, mangaan, koper, zink, borium en molybdeen. Naast de essentiële sporenelementen bevat een goede meststof ook een heel specifieke vorm van ijzer, het chelaat. Een chelaat omhult de ijzermoleculen in de bodem, waardoor de planten het ijzer veel beter kunnen opnemen. Dit mechanisme is overigens ontleend aan de natuur. Zoete grassen zoals tarwe, maïs en rijst kunnen zelf zogenaamde chelatoren vormen in hun wortels. Hierdoor hebben deze planten vaak minder last van ijzertekort. Een bijzonder snelle oplossing om chlorose onder controle te krijgen is bladbemesting. Bladbemesting neemt de voedingsstoffen direct op en kan worden gebruikt. Maar let op: bij bladbemesting mag geen ijzer met chelaat worden gebruikt, omdat dit de bladeren kan beschadigenkan beschadigen. Daarom is het beter om speciale bladmeststoffen te gebruiken. Wanhoop alstublieft niet als de toch al gele bladeren eraf vallen of afsterven. Helaas is chlorose niet altijd ongedaan te maken. Maar zolang de nieuwe bladeren weelderig groen zijn, is alles letterlijk groen.
De volgende producten hebben zich in onze tuin bewezen:
- Rozenmest: Hoogwaardige speciale langzaamwerkende mest, die het bladgroen ondersteunt met 2% magnesiumoxide en ijzer.
- Tomatenmest: hoogwaardige speciale langzaamwerkende mest, die zorgt voor lekker, gezond fruit en een rijke oogst.
U kunt in ons speciale artikel ontdekken hoe u chlorose op geraniums specifiek kunt identificeren en behandelen.