Zoals hun naam, zijn wilde rozen extreem robuust en verleiden ze met hun heerlijke geur. We laten je kennismaken met de 20 mooiste soorten wilde rozen.
Het rozengeslacht (Rosa) kan terugkijken op een lange veredelingsgeschiedenis, waaruit veel verschillende variëteiten zijn voortgekomen. De oorsprong van dit succesverhaal waren de heerlijk geurende maar extreem stekelige wilde rozen die in vele delen van de wereld groeien. Net als bij andere rozenplanten (Rosaceae) - bijvoorbeeld appel (Malus x domestica), kers (Prunus avium & Prunus cerasus) of mispel (Mespilus germanica) - de originele vijfdelige bloem van de wilde roos is goed te zien. Hieruit zullen later voedzame rozenbottels ontstaan. Daarom zijn wilde rozen enorm populair, niet alleen bij tuinders, maar ook bij insecten en vogels. De lage onderhoudsinspanning en hoge ziekteresistentie spreken ook in het voordeel van het planten van een wilde roos in de tuin. De weinig veeleisende, krachtige planten zijn ook geschikt voor het stabiliseren van hellingen en taluds, maar ook voor het planten van een windscherm of vogelhaag. Half- en dubbele rozenrassen daarentegen zijn vaak niet meer vruchtbaar en kunnen vaak niet overtuigen met hun robuustheid.
Wilde rozen zijn er in veel verschillende kleuren en vormen - het is niet zo eenvoudig om één soort te kiezen. In onderstaande lijst geven we een overzicht van de 20 bekendste en mooiste wilde rozensoorten en hun kenmerken.
Ash Rose (Rosa blanda)
Deze grootbloemige, rozerode wilde roos komt uit het oosten van Noord-Amerika en heeft bijna geen doorns. Hij wordt ongeveer 300 cm hoog en net zo breed op oudere leeftijd. De bloeitijd van de tot 6 cm grote bloemen loopt van juni tot juli. De asroos geeft de voorkeur aan vochtige, zonnige en steenachtige locaties met een neutrale tot sterk alkalische pH.
Dog Rose (Rosa canina)
De hondsroos is een inheemse wilde roos met tot een kom gevormde, wit-roze bloemenBloemen en lichte geur die in de herfst scharlakenrode rozenbottels vormt. De winterharde, hitte- en droogtetolerante hondsroos bloeit van eind mei tot juli. Het heeft een opgaande groei tot 300 cm met gewelfde, overhangende, sterk stekelige scheuten. De hondsroos is niet veeleisend qua standplaats, hij groeit alleen slecht op drassige grond. Het gedijt ook goed op voedselarme en droge grond met een licht zure tot alkalische pH-waarde. Goed gedraineerde, droge tot frisse en diepe, humusrijke locaties hebben echter de voorkeur.
Meadow Rose/ Sand Rose (Rosa carolina)
De weideroos wordt ook wel de Carolina-roos genoemd omdat hij uit het oosten van Noord-Amerika komt. De kleine wilde roos is slechts 100 cm hoog en vertoont dunne, rechte stekels aan de rechtopstaande scheuten. De roze bloemen bloeien van juli tot augustus. Het vertoont in de herfst oranjerood tot geel blad en vormt veel uitlopers, ideaal voor het stabiliseren van taluds. De optimale standplaats voor de weideroos is matig droog tot vochtig met een sterk zure tot neutrale pH-waarde.
Wedge-Leaf Rose (Rosa elliptica)
Rosa elliptica komt oorspronkelijk uit Centraal-Europa en komt voor in de uitlopers van de Alpen. Nauw verwant aan Rosa rubiginosa, deelt de wigbladroos ook de appelgeur van de bladeren. De lichtroze bloemen van de wilde roos vormen in de herfst - na de bloeiperiode van juni tot juli - langwerpige heupen. De stekelige wigbladroos wordt tot 200 cm hoog en geeft de voorkeur aan zonnige, rotsachtige en kalkrijke locaties.
Azijn Rose (Rosa gallica)
De azijnroos of apothekersroos is thuis in loofbossen en droge weiden in Midden- en Zuid-Europa. Het is een oude nuttige plant uit de Romeinse tijd - van de azijnroos werd azijn, rozenwater of olie gemaakt. De roze wilde roos die bloeit van juni tot juli heeft een sterke geur. Hij groeit bossig rechtop met overhangende scheuten tot 120 cm hoog. De azijnroos houdt van humusrijke, goed doorlatende grond, verdraagt schaduw en heeft een goede bladgezondheid. Het is ook geschikt om in kuipen te planten.
Hechtrose (Rosa glauca)
Deze inheemse wilde roos is ook bekend alsBekend als de roodbladige roos, heeft ze komvormige, lichtroze tot paarse bloemen vanaf juni en later een zware lading fruit. Het blad van de bossige, rechtopstaande roos glinstert blauwachtig in de zomer. Hij bereikt een hoogte van 150 tot 250 cm, is robuust en onderhoudsvriendelijk. Rosa glauca houdt van goed doorlatende, droge tot matig vochtige grond. De snoekroos is een lokale wilde roos zonder uitlopers.
Chinese Gold Rose (Rosa hugonis)
De Chinese gouden roos is een van de zeldzame gele wilde rozen. Hij komt uit China en bloeit al in mei. In de herfst sieren zwarte en rode rozenbottels de plant. Het groeit breed bossig, overhangend en bereikt een groeihoogte tot 200 cm. De Chinese goudroos houdt van diepe, voedselrijke, matig droge tot vochtige grond. Vanwege zijn oorsprong is het slechts gedeeltelijk winterhard en heeft het bescherming nodig in koude winters.
Cinnamon Rose (Rosa majalis)
De kaneelroos is een inheemse wilde rozensoort met kaneelkleurige, stekelige scheuten en een groeihoogte tot 150 cm. Van mei tot juni vormt hij licht geurende, donkerroze bloemen en later grote bolvormige rozenbottels. De kaneelroos gedijt goed in verse tot natte grond met een hoge toevoer van voedingsstoffen en is extreem winterhard.
Kleinbloemige roos (Rosa micrantha)
De kleinbloemige roos is een zeldzame, inheemse klimroos met kleine, lichtroze tot witachtige bloemen en een speciale geur. In de herfst verschijnen bolvormige tot ovale, dieprode vruchten. De wilde roos groeit dicht bossig en rechtopstaand met overhangende scheuten. Hij wordt tot 350 cm hoog, is niet veeleisend, winterhard en ook geschikt voor magere en rotsachtige locaties.
Soft Rose (Rosa mollis)
De zachte roos is wijdverbreid in Centraal-Europa en Klein-Azië. Van juni tot juli heeft de Soft Rose 5 cm grote, zachtroze bloemen. De zachte, harige, jonge bladeren geven de wilde struikroos zijn naam, die 100 tot 150 cm hoog wordt en dunne, rechte doornen heeft. Soft Rose is niet veeleisend op aarde, maar gedijt het beste op een zonnige plek.
Mandarijnroos (Rozemoyesii)
Deze roodbloeiende wilde roos wordt ook wel rode getufte roos genoemd en is van Chinese oorsprong. Het inspireert met zijn talrijke bloedrode bloemen en opvallende meeldraden. De bloei begint in juni, in de herfst worden flesvormige heupen gevormd. De winterharde mandarijnroos kenmerkt zich door zijn uitgestrekte groei en hoogte tot 200 cm. Het groeit het beste op zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke locaties met goed doorlatende en voedselrijke grond.
Tufted Rose (Rosa multiflora)
De getufte roos is een winterharde, witte wilde roos die voorkomt in Japan, Korea en China met talrijke bloemen in pluimen. Hij ruikt sterk naar honing als hij bloeit tussen juni en juli en vormt volop rozenbottels ter grootte van een erwt. De wilde roos wordt gemiddeld 300 cm hoog. Hij kan echter tot 500 cm klimmen en vormt gebogen, overhangende, slanke scheuten met zwakke stekels of zonder enige versteviging. De getufte roos houdt van goed doorlatende grond met een zure tot neutrale pH. Op kalkrijke bodems manifesteert een ijzertekort zich echter in de vorm van vergeling (chlorose) van de jonge bladeren.
Shining Rose (Rosa nitida)
Deze rozensoort komt oorspronkelijk uit het oosten van Noord-Amerika. De glanzende roos is een lage wilde roos met een hoogte van slechts 80 cm en sterke uitlopers. Het is daarom zeer geschikt voor het bevestigen van taluds. Het glanzende, donkergroene blad gaf de wilde roos haar naam. De kleine bloemen schitteren felroze van juni tot juli. De ideale standplaats voor de glanzende roos is zonnig, matig droog tot vochtig, met een pH van zuur tot neutraal. Net als bij Rosa multiflora ontwikkelt ijzergebrekschlorose zich snel op kalkrijke grond.
Alpine Dog Rose (Rosa pendulina)
De licht geurende wilde roos staat ook wel bekend als de hangende fruitroos en vertoont een compacte groei tot 200 cm hoog met overhangende, nauwelijks stekels. De insectvriendelijke bloemen zijn sterk paars-roze, later flesvormige, rode heupen. De robuuste wilde rozensoort groeit ook op grotere hoogte, is robuust, niet veeleisend qua standplaats en extreem winterhard. Er zijn al enkele soorten uit deze soort geselecteerd, zoals 'Plena', 'Harstadt' of 'Mount Everest'.
Dune Rose (Rosa pimpinellifolia)
De inheemse, witbloemige wilde roos wordt tot 100 cm hoog en vormt doornige, borstelige scheuten. De één centimeter grote rozenbottels zijn opvallend zwartbruin van kleur. De duinroos is een van de stevigste wilde rozen die niet aangetast kan worden door hitte, droogte, vorst of constante wind. De weinig veeleisende duinroos houdt van kalkrijke standplaatsen met een neutrale tot sterk alkalische pH-waarde op droge tot verse, maar ook voedselarme grond.
Druivenroos (Rosa rubiginosa)
Het is ook bekend als de Schotse hoofdstelroos, maar is ook wijdverbreid in heel Duitsland. De wilde roos maakt eenvoudige, komvormige bloemen van licht karmozijnroze met donkere nerven. De bladeren ruiken sterk naar appel en wijn. De wijnstokroos vertoont een dichte, opgaande groei met licht overhangende scheuten tot een hoogte van 350 cm. De scheuten zijn zwaar stekelig, maar de wijnstokroos vormt geen uitlopers. De Schotse doorn groeit het beste op neutrale tot zeer kalkrijke en droge grond.
Aardappelroos (Rosa rugosa)
Deze winterharde, robuuste wilde roos maakt grote, geurige bloemen. Er zijn verschillende varianten van de Rosa rugosa met lila tot roze of witte bloemen. Hij bloeit lang, van juni tot oktober. In de herfst vormen zich 2,5 cm grote, afgeplatte rozenbottels met een appelachtige smaak. De aardappelroos groeit stijf rechtop tot 180 cm hoog en vormt uitlopers. De plant stelt weinig eisen aan de standplaats en gedijt zelfs op voedselarme zandgrond. Alleen de pH-waarde moet worden overwogen, want bij een te hoog kalkgeh alte zal chlorose door ijzertekort ontstaan.
Rozenbottelroos (Rosa sweginzowii)
De prachtige rozenbottelroos is een oude Chinese wilde roos met enkele, middelgrote bloemen in karmozijn tot roze die bloeien vanaf juni. Bijzonder opvallend zijn de langwerpige oranje rozenbottels, die tot vijf centimeter lang kunnen worden. De zwaar doornige, robuuste magnifieke rozenbottelroos heeft een gebogen, overhangende groei tot wel 250 cm hoog.Het geeft de voorkeur aan diepe, doorlatende en voedselrijke bodems die nooit volledig uitdrogen.
Apple Rose (Rosa villosa)
Een andere inheemse wilde roos is de appelroos. Het is een geurige wilde roos met dieproze bloemen en bladeren die naar appel ruikt, net als Rosa rubiginosa. De 2,5 cm grote, productieve rozenbottels van de appelroos behoren tot de grootste van alle wilde rozen. Ze kunnen lang voor de eerste nachtvorst worden geoogst en verwerkt tot smakelijke jam. De appelroos geeft de voorkeur aan doorlatende, stenige en voedselrijke grond met een hoog kalkgeh alte. Het groeit ook goed in halfschaduw, waardoor het geschikt is voor het onderplanten van hoge struiken en bosranden.
Virginian Rose (Rosa virginiana)
Vaak verward met de Carolina-roos, het is een aparte soort die inheems is in het oosten van Noord-Amerika. De vijf centimeter grote roze bloemen zijn geurig en bloeien eind juli tot augustus. De winterharde Virginia roos vormt uitlopers en wordt ongeveer 150 cm hoog en breed. Het gedijt op alle matig droge tot frisse locaties tussen zure en neutrale pH.
Na de bloei vormen wilde rozen fruit dat rijk is aan vitamines, de rozenbottels. In ons speciale artikel over het planten van rozenbottelrozen kom je alles te weten over hun eisen en verzorgingsmaatregelen.