- Soorten slakken in de tuin: hoeveel zijn het er?
- Nuttige soorten slakken in de tuin
- Welke soorten slakken vormen een bedreiging voor tuinplanten?
Help de ontwikkeling van de site en deelt het artikel met vrienden!
Er zijn maar weinig soorten slakken in tuinen die zich voeden met sla en andere groene planten. Veel slakken zijn zelfs nuttig en zouden in tuinen moeten worden aangemoedigd.
Niet alle slakken zijn hetzelfde. Ook al walgen we vaak van de vette beestjes, toch zijn veel soorten landslakken nuttig en belangrijk voor ons ecosysteem. Toch ontwikkelen sommige soorten slakken zich vooral in natte jaren tot een ware slakkenplaag in de tuin. Dit artikel gaat in op enkele van de soorten slakken die om ons heen voorkomen en welke slakken nuttiger voor ons zijn.
Soorten slakken in de tuin: hoeveel zijn het er?
Slakken, wiens wetenschappelijke naam Gastropoda is, vormen een aparte klasse binnen de weekdieren (Mollusca). Hoeveel slakkensoorten er in totaal zijn, is niet precies te zeggen, maar hun aantal is enorm. Naar schatting zijn er minstens 85.000 soorten. We zijn vooral geïnteresseerd in de slakken die in tuinen voorkomen. Deze behoren tot de terrestrische longslakken (Stylommatophora), waarvan er wereldwijd ongeveer 25.000 soorten bestaan.
Hoeveel soorten slakken zijn inheems in Duitsland?
Er zijn ongeveer 400 soorten terrestrische slakken in Duitsland, maar ze zijn niet allemaal inheems. Sommigen van hen werden geïntroduceerd en worden neobiota of neozoa genoemd. Deze omvatten bijvoorbeeld de Spaanse slak (Arion vulgaris) of de gevlekte eetbare slak (Cornu aspersum). Ongeveer 50 terrestrische soorten longslakken zijn neozoa in Duitsland, de rest wordt als inheems beschouwd.
Nuttige soorten slakken in de tuin
Waar zijn slakken nuttig voor? Niet alle slakkensoorten houden van vers, groen plantmateriaal. Sommige soorten voeden zich voornamelijk met dode planten en aas en zijn daarom belangrijke afbrekers in de materiaalkringloop. Soms eten nuttige slakken in de tuin zelfs andere slakken of hun klauwen, zodat ze actief één wordenDraag bij aan het terugdringen van ongewenste slakkensoorten. De nuttige soorten slakken die in onze tuinen worden aangetroffen, komen voornamelijk uit twee families: de slakken (Helicidae) en de slakken (Limacidae).
Slakken (Helicidae)
Bijna alle gepelde slakken die in onze tuinen te vinden zijn, komen uit deze familie. Het is zeer soortenrijk en wijdverbreid in Europa. De verschillende soorten van deze slakken voeden zich voornamelijk met dood plantaardig materiaal, daarom veroorzaken ze meestal geen grote schade.
Slak (Helix pomatia)
Elegante slakken behoren tot de slakkensoorten die bij ons inheems zijn. Het aantal Romeinse slakken in de tuin is de afgelopen jaren echter aanzienlijk afgenomen, wat te wijten is aan de voortdurende vernietiging van Romeinse slakkenhabitats en effectieve chemische bestrijding. Daarom staat de Romeinse slak nu onder natuurbescherming in Duitsland. Het schild van Romeinse slakken bereikt een grootte van 3 tot 5 cm en is meestal met de klok mee. Omdat Romeinse slakken de winter meestal overleven door vorstbestendig te worden in hun overdekte schelp, kunnen Romeinse slakken in de natuur een leeftijd van maximaal acht jaar bereiken. Het leefgebied van Romeinse slakken moet een kalkrijke, vrij vochtige grond hebben en idealiter schaduwrijk en warm zijn. Ze worden vaak gevonden in schaarse bossen of struiken. Romeinse slakken hebben veel natuurlijke vijanden. Zo richten mieren, mijten, roofvogels en kleine zoogdieren zich vooral op jonge Romeinse slakken met een nog zachte schil. Hierdoor worden slechts ongeveer 5 van de 100 slakken ouder dan twee jaar.
Tip: Heb je ooit een slak op je salade gevonden en je afgevraagd of slakken echt nuttig zijn? Als Romeinse slakken niet genoeg dood plantmateriaal vinden, wat bijvoorbeeld het geval kan zijn in zeer schone en opgeruimde tuinen, hebben ze soms geen andere keuze dan ook verse plantendelen aan te vallen. Dus voel je vrij om een paar vuile hoekjes achter te laten, zodat de Romeinse slak niet met je hoeft te wedijveren om voedsel.
Tuinslak(Cepaea hortensis)
Tuinslakken zijn aanzienlijk kleiner dan Romeinse slakken met een schelpdiameter van ongeveer 2,5 cm. De kast kenmerkt zich door zijn lichte kleurstelling met donkere banden. De mond van de schelp is meestal wit, wat dient als een onderscheidend kenmerk van de anders zeer vergelijkbare grove slakken. Tuinslakken kunnen zich aanpassen aan een breed scala aan habitats, maar ze worden vaak gezien in bossen, struiken, heggen of hoge kruidenbedden. Ze zijn vaak wat hoger op bomen of hagen te vinden. Omdat ze zich voornamelijk voeden met algen en niet met kruidachtige delen van planten, veroorzaken ze meestal geen schade in onze tuinen.
Slakken (Limacidae)
Vaak worden alle slakken zonder schelp op één hoop gegooid en over het algemeen als schadelijk en ongewenst gepresenteerd. Er zijn echter soorten slakken die nuttig zijn, bijvoorbeeld de meeste soorten slakken. In totaal zijn er momenteel ongeveer 200 soorten naaktslakken bekend. Ze voeden zich voornamelijk met dood plantaardig materiaal, algen, schimmels en soms de klauwen van andere slakken. De geslachten Lehmannia, Limacus, Limax, Malacolimax zijn relevant voor de tuinbouw. De tijgerslak (Limax maximus) is niet bang om de ongebreidelde Spaanse naaktslakken aan te vallen en te verslinden, waardoor het een van de weinige natuurlijke vijanden van Spaanse naaktslakken is. De zwarte slak (Limax cinereoniger) wordt vaak gevonden op compost, waar hij plantenresten en schimmels eet. De broeikasslak (Lehmannia valentiana) is de enige bekende soort slak die schade aanricht - maar alleen in de kas.
Welke soorten slakken vormen een bedreiging voor tuinplanten?
In toenemende aantallen vormen de naaktslak (Deroceras reticulatum) en de Spaanse naaktslak (Arion vulgaris) een bedreiging voor tuinplanten.
Eén ding om in gedachten te houden: niet alle planten zijn even aangetast. Velen zijn oninteressant voor slakken of kunnen zelfs helpen slakken weg te jagen van het bed. We hebben een artikel voor je gemaakt over slakresistente planten en een artikel over planten die slakken afstoten.
Als er een isMocht er een invasie komen, dan kan de greep van slakkenkorrels onmisbaar zijn. Onze Plantura biologische slakkenkorrels bestrijden slakken betrouwbaar, zelfs als het regent, en laten ze toe zich terug te trekken naar hun schuilplaatsen zonder slijmvorming. Het is zacht voor nuttige insecten en huisdieren en zelfs goedgekeurd voor biologische landbouw.
Slakken (Arionidae)
Een ding dat de verschillende soorten binnen de slakkenfamilie gemeen hebben, is dat het slakkenhuis grotendeels is teruggetrokken en dat alleen de zogenaamde mantel, die het voorste deel van het lichaam bedekt bij volwassen naaktslakken, over is. De spiracle van slakken bevindt zich aan de rechterkant, voor het midden van de mantel. Een ander kenmerk dat ze onderscheidt van veel andere slakkensoorten, is dat slakken kunnen opkrullen. In de tuin is vooral het geslacht Arion relevant.
Spaanse naaktslak (Arion vulgaris)
Spaanse naaktslakken, gewoonlijk Oost-Indische kers genoemd, worden al lang gebruikt als een goed voorbeeld van een schadelijke, invasieve soort. Men geloofde dat deze naaktslaksoort in de jaren zestig vanuit Spanje werd geïntroduceerd en zich sindsdien massaal heeft verspreid en onze inheemse slakkensoort heeft verdrongen. Recentere studies tonen echter aan dat de Spaanse naaktslak niet in Spanje voorkomt en dat de werkelijke oorsprong niet duidelijk kan worden bewezen. De wijdverbreide verspreiding ervan in de afgelopen decennia v alt niet te ontkennen, zodat het nu waarschijnlijk de meest voorkomende slakkensoort in Duitsland is.
Volwassenen zijn relatief grote slakken met een lengte van 7 tot 14 cm. Het is moeilijk om ze precies te identificeren, omdat ze sterk variëren in kleur - van bruin over oranje tot grijsgroen - en daarom erg op andere naaktslakken lijken. Ze worden daarom vaak geassocieerd met de rode (Arion rufus), bruine (Arion fuscus) of zwarte (Arion ater ) Slak verward. Deze soorten richten vaak relatief weinig of geen schade aan in het bed, maar worden desondanks - en meestal onnodig - met alle macht bestreden. De rode slak wordt zelfs als bedreigd beschouwd en mag indien mogelijk niet worden geëlimineerd.
Om verwarring te voorkomen, moet de Oost-Indische kers precies worden geïdentificeerd. De bepaling van de jonge dieren werkt beter dan bij volwassen dieren, die meestal veel lichter zijn, van een bijna fel oranjegele en tweehebben koffiebruine verticale strepen. Spaanse naaktslakken zijn alleseters, maar geven de voorkeur aan vers plantaardig materiaal en zijn vooral dol op goudsbloemen (Tagetes), valeriaan (Valeriana officinalis) en pompoenplanten (Cucurbita). Spaanse naaktslakken zijn ook kannibalen en eten de klauwen van andere naaktslakkensoorten op, waardoor ze een concurrentievoordeel hebben.
Tuinnaaktslak (Arion hortensis) en gewone naaktslak (Arion distinctus)
Deze twee soorten slakken zijn zeer nauw verwant en moeilijk te onderscheiden, daarom werden ze vaak eenvoudigweg gecombineerd onder de naam tuinslakken. De volwassen dieren zijn maximaal 5 cm lang, maar blijven vaak kleiner. De rug van de dieren is meestal zwartachtig tot donkerblauw met een zweem van bruin. Gescheiden door een lichtere, gelige streep, is er aan beide zijden een donkerdere lengtestreep, de zogenaamde zwachtel. De zool is meestal geelachtig van kleur en het lichaamsslijm is ook geelachtig van kleur. De twee soorten tuinslakken voeden zich met kruidachtig, chlorofylrijk - d.w.z. groen, vers - plantaardig materiaal. Ze leven vaak in de grond, waar ze delen van planten onder de bovengrond eten. De tuinslakken kunnen in alle stadia overwinteren - van het ei tot het volwassen dier - daarom zijn alle stadia in uw tuin op elk moment van het jaar te vinden. Tuinslakken en gewone naaktslakken worden meestal ongeveer negen maanden oud.
Veldslakken (Agriolimacidae)
De mantel van veldslakken bedekt gewoonlijk minstens een derde van het lichaam. Het relatief kleine ademgat bevindt zich in de achterste helft van de mantel. Zijn staart is gekield, dwz taps toelopend naar een punt, zoals de kiel van een schip. Hoewel dit de grootste familie van slakken is, wordt één soort in het bijzonder als schadelijk beschouwd in onze tuinen - de knoestige veldslak.
Reticulated field slug (Deroceras reticulatum)
De gesaldeerde veldslak is 3,5 tot 6 cm lang en is de meest voorkomende inheemse slakkensoort in ons land. Hun kleur varieert van roomwit tot leigrijs tot roodbruin. Kenmerkend zijn de donkere vlekaftekeningen, die soms een echt net opleveren, en de duidelijk gegroefde huid. Reticulated field slugs zijn in het bijzonder aanAfhankelijk van de luchtvochtigheid en gevoelig voor licht, daarom zijn ze nachtdieren. Netvormige veldslakken zijn alleseters, maar geven de voorkeur aan vers plantaardig materiaal. Dit type slak kan ook zaden en jonge zaailingen aanvallen, wat er vaak toe leidt dat de cultuur niet opkomt. Veldslakken leggen hun eieren tot de herfst. In het voorjaar komen de jonge slakken uit en vormen onder optimale omstandigheden twee tot drie generaties per jaar.
Tip: De reden waarom de veldslak zo'n groot schadepotentieel heeft, is dat hij, in tegenstelling tot andere slakken, meerdere generaties per jaar kan ontwikkelen.
Zelfs de volwassen slakken overleven in milde winters en worden actief op bijzonder warme dagen. Deze overlevende slakken kunnen vroeg in het jaar veel schade aanrichten.
Als je weet welke soorten slakken er in je tuin zitten, kun je indien nodig bestrijdingsmaatregelen nemen. Ons artikel over het bestrijden van slakken legt in meer detail uit hoe je niet meteen je toevlucht hoeft te nemen tot chemicaliën en wat je nog meer kunt doen.