Zijn hortensia's van de boerderij, ook wel bekend als tuinhortensia's, winterhard? Waar moet je op letten bij het snoeien van boerenhortensia's? Alles wat u moet weten over het planten en verzorgen van Hydrangea macrophylla vindt u hier.
Tuin- of boerenhortensia's zijn niet meer weg te denken uit onze tuinen. Of het nu in wit, roze, violet of blauw is - de dikke bloeiwijzen van de hortensia van de boer laten schaduwrijke tuinen stralen.
Boerenhortensia: bloeitijd, herkomst en eigenschappen
De hortensia (Hydrangea macrophylla) behoort tot het hortensia geslacht (Hydrangea) in de hortensiafamilie (Hydrangeaceae). De wilde vorm komt oorspronkelijk uit Japan en kwam rond 1790 naar Europa. Sindsdien wordt er intensief gecultiveerd, zodat er tegenwoordig een grote verscheidenheid aan tuinhortensiasoorten is. De term tuinhortensia of boerenhortensia omvat ook enkele mooie hybride soorten. De boerenhortensia groeit als opgaande struik en wordt ongeveer 1 tot 2 meter hoog en tot 2,5 meter breed. Het vormt tegenoverliggende, tot 15 centimeter lange, elliptisch puntige bladeren. Deze verschijnen in een intens groen, hun bladrand is gekarteld. In de bloeiperiode van juni tot september openen zich boven het blad talrijke paraplupluimen, bestaande uit steriele displaybloemen en verborgen vruchtbare bloemen. De paraplupluimen zijn afgeplat of bolvormig, waarbij de bolvormige bloeiwijzen volledig steriel zijn.
De boerenhortensia vormt weelderige bloemenpluimen, maar is hij ook bijvriendelijk? In tegenstelling tot bijvoorbeeld pluimhortensia's, hebben tuinhortensia's overwegend steriele bloemen met meestal 4 tot 6 grote kelkblaadjes. Bijen en andere insecten kunnen hierin geen voedsel vinden. De boerenhortensia-variëteiten met parapluvormige, platte bloeiwijzen hebben ook vruchtbare bloemen die nectar en stuifmeel leveren, maar de voedselvoorziening voor insecten is relatief klein. Zo is de hortensia van de boer maar in beperkte mate bijvriendelijk. Bent u op zoek naar een insectvriendelijke hortensia, dan is dePanicle hortensia-variëteit 'Kyushu', die een hoog aandeel nectarrijke, vruchtbare bloemen heeft.
Boerhortensia-variëteiten
Er zijn veel soorten boerenhortensia, die voornamelijk verschillen in de kleur en vorm van hun bloemen. Naast eenkleurige variëteiten zijn er ook ongebruikelijke variëteiten met veelkleurige bloemen beschikbaar.
Hardy Farmer's Hydrangea-variëteiten
'Endless Summer' Farmhouse Hydrangea: Veelbloeiende cultivar met dikke, bolvormige bloeiwijzen in de kleuren wit, blauw en rood.
Boerderijhortensia 'Forever & Ever': Kreukherstellend ras met bolvormige bloeiwijzen in roze, blauw en paars; de randen van de kelkbladen zijn gedeeltelijk licht gekarteld.
Boerenhortensia 'Hovaria': Verscheidenheid met gedeeltelijk veelkleurige pseudobloemen, bijvoorbeeld wit met een rode rand of tweekleurige bonte bloemen in roze en rood; bladranden gedeeltelijk gegolfd; biedt voedsel voor bijen.
Boerenhortensia 'Magical': Grote, bolvormige bloemen in de kleuren rood en roze, ook veelkleurige soorten met unieke kleurverlopen van bijvoorbeeld groen naar roze en rood tot geelgroen in de herfst; gedeeltelijk gekartelde bloemranden.
Boerenhortensia 'You & Me Romance': Langbloeiende variëteit met vrij vlakke bloeiwijzen, zeer grote, dubbele pseudo-bloemen in roze of blauw; biedt voedsel voor bijen.
Boerenhortensia 'Pirates Gold': Opvallende geelgroene bladverkleuring; Bloeiwijzen verschijnen roze en hebben weinig marginale pseudoflorets; biedt voedsel voor bijen.
Boerenhortensia's in kuip: kleine soorten voor in de pot
Boerenhortensia 'Little Blue': Dwerghortensia, groeihoogte tot 60 cm; mollige bloembollen in pastelblauw.
Boerenhortensia 'Kanmara': Grote, bolvormige bloeiwijzen in witte, roze, blauwe tinten; ook veelkleurige variëteiten; compacte groei, zeer geschikt als kuipplant.
Boerenhortensia 'Lanarth White': Kleine, breed bossige struik met plaatvormige bloeiwijzen van zuiver witte randbloemen en roze of blauwe vruchtbare bloemen; de witte boerenhortensia levert voedsel voor bijen.
Plant hortensia:Locatie, timing en instructies
Tuinhortensia's kunnen het hele jaar door geplant worden. De lente is echter het beste. Dit geeft de planten genoeg tijd om goed te groeien tot de winter.
De juiste locatie voor boerenhortensia's
De perfecte standplaats voor tuinhortensia's is een halfschaduw, beschutte plek in de tuin of op het balkon. Boerenhortensia's voelen zich niet bepaald lekker in de volle zon, vooral vanwege hun hoge waterbehoefte. Het gietwater verdampt daar te snel, waardoor de planten hun bladeren en bloemen gaan hangen. Ze worden ook gemakkelijk verbrand door de zon in fel zonlicht.
Tuinhortensia's hebben verse, goed doorlatende en lichtzure grond nodig met een hoog humus- en voedingsgeh alte. Speciale hortensiagronden met een lage pH-waarde zijn verkrijgbaar in gespecialiseerde tuinwinkels. Deze zijn zeer geschikt voor potbeplanting. Ook in de tuin kunt u het substraat eenvoudig zelf maken. Zandige en voedselarme, maar ook te zware en kleiige tuingrond dient gemengd te worden met een hoogwaardige potgrond zoals onze Plantura biologische universele grond. Bijzonder zware gronden worden extra verrijkt met zand, bij voorkeur in een mengverhouding van 2/3 tuinaarde op 1/3 zand. Om ervoor te zorgen dat de pH-waarde van de grond in het zure bereik glijdt, mengt u zure steenpoeder (bijv. bas alt, graniet) of druivenpulp. De naalden van coniferen hebben ook een pH-verlagend effect.
Na het planten moet de grond rond de hortensia worden gemulleerd met schorsmulch. Dit houdt het vocht in de bodem en zorgt ervoor dat de pH-waarde vrij laag blijft.
Tip: Als je wilt dat je hortensia een sterke blauwe kleur heeft, moet je hem in een pot planten, omdat de zuurgraad hier beter kan worden beïnvloed. Hoe je hortensia's precies blauw kunt verven, lees je in ons speciale artikel.
Instructies: tuinhortensia planten
Hoe een hortensia van een boer buiten of in een container te planten:
- Graaf een voldoende groot plantgat voor je hortensia. Het moet 1,5 keer zo groot zijn als de plantbal.
- Vul het gat vervolgens met losse grond tot de planthoogte correct is.
- Verwijder de hortensia uit de pot en gebruik je handen om de kluit los te maken, zodat eventuele wortels die dicht op elkaar staan uit elkaar worden getrokken - dit stimuleert de wortels om te vertakken.
- Plaats de plantbol in het midden van het plantgat en vul dezemet substraat.
- Goed aandrukken en royaal schenken. Vooral bij het planten in de zomermaanden moeten de vers geplante hortensia's zeer intensief worden bewaterd.
Als je de tuinhortensia in een pot wilt planten, moet deze een afvoergat in de bodem van de pot hebben, dat wordt vrijgehouden door dikke stenen of stukken aardewerk. Overtollig water kan gewoon weglopen bij het water geven, zodat er geen wateroverlast is. Kies voor de hortensia ook een geglazuurde aardewerken pot of een kunststof kuip, want kleipotten met open poriën verliezen veel water door verdamping.
Tip: Met de overgebleven aarde kun je een heuveltje aarde rond de hortensia vormen, dat je bij het water geven altijd helemaal vult met water. Op deze manier kan het water langzaam wegsijpelen en niet naar de zijkant weglopen als het niet snel genoeg door de grond kan worden opgenomen. Een mulchlaag van bladeren of bastmulch dient ook als bescherming tegen verdamping.
Zorg voor hortensia van de boerderij
Bij het verzorgen van boerenhortensia's moet je er rekening mee houden dat de planten een extreem hoge waterbehoefte hebben. Naast regelmatig water geven, moeten met name hortensia's die in potten worden geplant af en toe worden bemest.
Tip: Bij het verzorgen van bedden moet je absoluut vermijden om rond de hortensia's te schoffelen. Het zijn ondiepe wortelers en hun wortels raken gemakkelijk beschadigd tijdens het hakken.
Boerenhortensia's snoeien
In het voorjaar is het tijd om de boerenhortensia's te snoeien. Alleen de verwelkte bloeiwijzen en dode plantendelen worden verwijderd. Zet de snoeischaar onder de bloemen, net boven de nieuwe knoppen. Meer gedetailleerde informatie over het snoeien van hortensia's vindt u in ons speciale artikel.
Bemesten van boerenhortensia's
Vooral pothortensia's moeten jaarlijks worden bemest om de voedingsvoorraad aan te vullen. Het voorjaar is het juiste moment om kunstmest toe te dienen. Lentebemesting geeft tuinhortensia's een goede start van het groeiseizoen. Een tweede bemesting kan in de zomer plaatsvinden, maar bemest nooit na eind juni, omdat de kans op vorstschade dan groter wordt. Kies voor een speciale hortensiamest, zoals onze overwegend biologische Plantura biologische hortensiamest met langdurig effect. Dit bevat extra ijzer om ijzerchlorose te behandelenvoorkomen Door de mest te bedekken met een laag mulch, wordt deze vochtig gehouden en gaat deze sneller werken. Werk niet in de mest door te harken of iets dergelijks, omdat dit de ondiepe wortels van de hortensia gemakkelijk kan beschadigen. In ons speciale artikel over het bemesten van hortensia's vind je meer handige tips voor het goed bemesten van je hortensia's.
Tip: Ondanks een juiste bemesting kan bij hortensia's ijzerchlorose optreden. De oorzaak van deze plant-atypische bladverkleuring is een te hoge pH-waarde van de grond. Dit kan worden verminderd door wat druivenpulp of zuursteenmeel toe te voegen, of door het regelmatig water te geven met zuur water.
Boerderijhortensia's water geven
In tegenstelling tot pluimhortensia's, die ook bestand zijn tegen korte droogteperiodes, hebben boerderijhortensia's een enorm hoge waterbehoefte en reageren ze snel op een watertekort door hun scheuten en bloemen slap te laten hangen. Geef de tuinhortensia's in uw tuin of op het balkon daarom in de zomermaanden elke dag royaal water. Op warme zomerdagen moeten hortensia's in pot zelfs twee keer per dag water krijgen, omdat het water sneller verdampt met de kleinere hoeveelheid grond. Gebruik bij voorkeur regenwater, omdat dit de juiste pH heeft voor hortensia's. Tegen het einde van de zomer kan de hoeveelheid water worden verminderd.
Tip: Water dat te hard is, moet worden aangezuurd met een beetje appelciderazijn of in ieder geval een dag laten staan alvorens het te gebruiken ("laat het bubbelen") .
Teelt van tuinhortensia's
Tuinhortensia's kunnen, net als andere hortensiasoorten, worden vermeerderd door stekken. Deze moeten in de vroege zomer tussen juni en juli worden gesnoeid. Eerst worden de kweekvaten gevuld met substraat. Kies een turfvrije zaadcompost, zoals onze Plantura Biologische Kruiden & Zaadgrond, en meng er zand of perliet door. Dit verhoogt de luchtcapaciteit van de grond en verbetert zo de beworteling. De stekken kunnen dan worden gesneden. Van de staafjes knip je zo'n 10 tot 15 cm lange scheutpunten af. Ze moeten krachtig en slechts licht verhout zijn en mogen geen bloemknoppen hebben. De onderste bladeren worden vervolgens verwijderd, waardoor alleen het bovenste paar bladeren overblijft. Nu worden de stekken ongeveer 7 cm diep in de ondergrond gestoken en geperst. De grond moet constant vochtig worden gehouden. Op een lichte plaats met een hoge luchtvochtigheid, zonder direct zonlicht en met een temperatuur van ongeveer 15 °C, kunnen de stekken enuitgroeien tot nieuwe hortensia's.
Winterhortensia's
Boerderijhortensia's zijn winterhard op onze breedtegraden. Kies altijd robuuste planten uit speciaalzaken die goed zijn uitgehard. Omdat hortensia's erg ondiepe wortels hebben, kun je voor de zekerheid de grond rond de hortensia's bedekken met bladeren en dennentakken. Vooral bij hortensia's in pot moeten de planten en potten worden afgedekt met tuinvlies en jutezakken om ze tegen strenge vorst te beschermen.
Boerenhortensia's kunnen ook in een beschutte schuur of garage worden overwinterd. De winterverblijven mogen echter niet te warm zijn. Een langdurige koudeprikkel is nodig zodat de planten het volgende jaar weer succesvol uitlopen en bloemen gaan vormen. In het voorjaar moeten hortensia's die binnen hebben overwinterd langzaam weer wennen aan het licht. Zet ze daarom eerst in de schaduw en niet in de brandende zon.
Als je een overzicht wilt krijgen van alle hortensiasoorten en de juiste variëteit voor je tuin wilt vinden, raden we je ons speciale artikel over hortensiasoorten aan.